جمله:" لا أُحِبُّ الْآفِلِينَ" حجتى است يقينى و برهانى بر مبناى محبت و عدم محبت، نه حجتى عوامانه و غير برهانى‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 7

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 7

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

بيزارم از اين چيزهايى كه شما شريك خدا قرار مى‏دهيد" آن گاه به اثبات ربوبيت خداى سبحان پرداخته و گفته است:" من بدون هيچ انحرافى روى خود را متوجه آن كسى مى‏كنم كه آسمانها و زمين را آفريده است و من از مشركين نيستم" يعنى هيچكدام از آفريده‏هاى او را شريك او قرار نخواهم داد.

قبلا هم اين معنا را خاطر نشان ساخته بوديم كه قرار داشتن آيه" وَ كَذلِكَ نُرِي إِبْراهِيمَ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ" در وسط اين آيات، خود دليل بر اين است كه ابراهيم (ع) احتجاجاتى را كه با قوم خود داشته، همه را از مشاهده ملكوت آسمانها و زمين استفاده و تلقى كرده بوده، و در نتيجه خداوند هم آن يقينى را كه نتيجه اين ارائه مى‏باشد، ارزانيش داشته. و اين خود، روشن‏ترين گواه بر اين است كه حجت‏هاى آن جناب حجت‏هايى برهانى بوده كه از قلبى آكنده از يقين، سرچشمه مى‏گرفته است. پس، از آنچه تا كنون گفته شد، چند نكته روشن گرديد:

جمله:" لا أُحِبُّ الْآفِلِينَ" حجتى است يقينى و برهانى بر مبناى محبت و عدم محبت، نه حجتى عوامانه و غير برهانى‏

نكته اول: جمله" لا أُحِبُّ الْآفِلِينَ" حجتى است يقينى و برهانى كه مبناى آن عدم حب و منافات افول و غروب با ربوبيت است و از كلمات بعضى از مفسرين برمى‏آيد كه خواسته است بگويد: حجت مذكور حجتى است عوامانه و غير برهانى، و در حقيقت تعريضى است بر نادانى مردم در پرستيدن ستارگانى كه هم از نظرهايشان ناپديد مى‏شوند و هم اينكه هيچ گونه علمى به عبادت آنان ندارند و مبناى آن هم عدم حب نيست بلكه همان افول و ناپديد شدن است، به شهادت اينكه افول را منافى با ربوبيت دانسته نه طلوع را، چون طلوع مبناى ربوبيت است و چون از صفات" رب" يكى اين است كه ظاهر باشد.

و ليكن اين شخص غفلت ورزيده است از اينكه:

اولا- قرار داشتن جمله" وَ كَذلِكَ نُرِي إِبْراهِيمَ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ" در بين آيات متضمن و در بردارنده حجت، خود دليل روشنى است بر اينكه حجت مزبور از مشهودات ملكوتى ابراهيم كه ملاك يقين به خدا و آيات او است، گرفته شده است، با اين حال چگونه تصور مى‏شود كه حجت او عوامانه و غير برهانى باشد.

و ثانيا- به فرضى كه مبناى آن بر افول بوده باشد، باز هم حجت از برهانى بودن خارج نمى‏شود، زيرا بنا بر اين فرض هم، مى‏توان گفت كه ابراهيم (ع) با ذكر كلمه" آفلين" هم اشاره به برهان ادعاى خود كرده، و هم سبب برائت خود را از ربوبيت جرم و شى‏ء مزبور بيان نموده است. زيرا اين معنا به خوبى واضح است كه اگر انسان پروردگار خود را پرستش مى‏كند براى اين است كه او رب و مدبر امور آدمى است، حيات و روزى و صحت و فراوانى‏

/ 546