بيان آيات
" فَإِنْ يَكْفُرْ بِها هؤُلاءِ فَقَدْ وَكَّلْنا بِها قَوْماً لَيْسُوا بِها بِكافِرِينَ" ضميرى كه در" يكفر بها" و در" وكلنا بها" است به" هدى" برمىگردد، و هدى لفظى است كه هم ضمير مذكر به آن برمىگردد، و هم به اعتبار اينكه به معناى هدايت است ضمير مؤنث. ممكن هم هست بگوييم: اين دو ضمير به مجموع كتاب و حكم و نبوت كه همه از آثار هدايت الهى هستند برمىگردد، و اين وجه بهتر است، زيرا وجه اول خالى از بعد نيست. و كلمه" هؤلاء" اشاره است به اشخاصى كه دعوت رسول خدا را انكار مىكردند، كه قدر متيقن ايشان از نظر مورد آيه، همان كفار مكه و كسانى هستند كه خداوند در آيه شريفه" إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا يُؤْمِنُونَ" «6» به آنان اشاره مىكند.بنا بر احتمال اول، معناى آيه اين است كه: اگر مشركين قومت به هدايت و طريقت ما كفر ورزيدند، ما كسانى بر قبول آن برمىگماريم كه كافر به آن نيستند، و كفر و ايمان همان طورى كه به خدا نسبت داده مىشوند همچنين به هدايت متعلق مىشوند، مخصوصا اگر هدايت را به معناى طريقه بگيريم، چنان كه مىفرمايد:" وَ أَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدى آمَنَّا بِهِ" «7»،(1) پس در ميان ايشان حكم كن به آنچه كه خدا نازل كرده، و پيروى خواستهها و آراى ايشان مكن، و از حقى كه تو راى آمده روى برمگردان. سوره مائده آيه 48(2) سوره انعام آيه 89(3) پروردگارا مرا حكمى بده و به شايستگانم ملحق فرما. سوره شعراء آيه 83(4) اهل انجيل بايد كه به آنچه خدا در آن نازل كرده حكم كنند. سوره مائده 47(5) سوره هود آيه 45(6) به درستى كسانى كه كافر شدند برايشان يكسانست چه بيم بدهى آنان راى و چه بيم ندهى ايمان نمىآورند. سوره بقره آيه 6(7) و ما وقتى دعوت به هدايت راى شنيديم به آن ايمان آورديم. سوره جن آيه 13