بحث روايتى‏:

چند روايت در باره" يسع" يكى از انبياى بنى اسرائيل‏

در كتاب قصص الانبياء ثعلبى دارد كه الياس پيغمبر وقتى به زنى از زنان بنى اسرائيل كه فرزندى به نام يسع بن خطوب داشت وارد شد، زن وى را منزل داده و ورودش را از دشمنانش مخفى داشت. الياس به پاس اين خدمت در حق فرزندش يسع كه به مرضى دچار بود دعا كرد و او عافيت يافت. يسع چون اين معجزه را بديد به الياس ايمان آورد و او را در ادعاى نبوتش تصديق نمود و ملازمتش را اختيار كرد. از آن ببعد هر جا كه الياس مى‏رفت يسع نيز همراهش مى‏رفت. ثعلبى سپس داستان به آسمان رفتن الياس را ذكر كرده اضافه مى‏كند كه:

در اين هنگام يسع او را بانگ زد كه اى الياس حالا كه مى‏روى تكليف مرا معلوم كن، و مرا براى روزگار تنهاييم دستورى ده. الياس از آسمان كساى خود را انداخت، و همين كسا علامت جانشينى يسع براى الياس در ميان بنى اسرائيل بود.

آن گاه مى‏گويد: خداوند به فضل خود يسع (ع) را به نبوت و رسالت به سوى بنى اسرائيل مبعوث نمود. و به وى وحى فرستاد، و او را به همان نحوى كه بنده خود الياس را تاييد مى‏كرد تاييد فرمود، و در نتيجه بنى اسرائيل به وى ايمان آورده و او را تعظيم نموده در هر پيشامدى رأى و امر او را متابعت مى‏كردند، و بدين منوال تا يسع در ميان بنى اسرائيل زنده بود حكم خداى تعالى در بين آنان نافذ و مجرى بود. «1»

در كتاب بحار از كتاب احتجاج و كتاب توحيد و كتاب عيون روايتى طولانى از حسن بن محمد نوفلى از حضرت رضا (ع) نقل شده كه در آن حضرت رضا (ع) در خلال احتجاجاتى كه عليه جاثليق مسيحى كرده، فرموده است: يسع نيز مانند عيسى بر روى آب راه مى‏رفت، و مرده زنده مى‏كرد و كور مادرزاد و مبتلاى به جذام را شفا مى‏داد، و با اين حال امتش او را رب و پروردگار خود اتخاذ نكردند ... «2»

و در تفسير عياشى از محمد بن فضيل از ثمالى از حضرت ابى جعفر (ع) روايت شده كه در تفسير آيه" وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ كُلًّا هَدَيْنا" فرمود: معنايش اين است كه ما اسحاق و يعقوب را به ابراهيم داديم تا هدايت را در خاندان وى قرار داده‏

(1) قصص الانبياء ط بيروت ص 229

(2) بحار الأنوار طبع بيروت ج 10 ص 299 ح 1