از نظر قرآن ذوات تمامى اشياء مخلوق خدا است ولى اعمال و رفتار آنان منسوب به" تقدير و هدايت" مى‏باشد - ترجمه تفسیر المیزان جلد 7

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 7

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

كَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ" «1» و از اين قبيل آيات ديگر كه در باره ايمان مؤمنين و كفر كفار و نفاق منافقين است. و اگر قرآن كريم تخلف اثر را از مؤثر در عين وجود شرايط تاثير و نبودن موانع آن جايز مى‏دانست هيچ يك از اين آيات و احتجاجاتى كه در آن شده صحيح نمى‏بود.

از اينجا مى‏فهميم كه قرآن نيز مساله حكم فرما بودن قانون علت و معلول را در سراسر عالم هستى قبول داشته و تصديق دارد كه براى هر چيزى و نيز براى عوارض آن چيز و براى هر حادثه‏اى از حوادث علت و يا عللى است كه وجود آن را اقتضا مى‏كند، و با فرض نبودن آن، وجودش ممتنع است. اين آن چيزى است كه بدون ترديد هر كسى در اولين برخورد و دقت در آيات فوق آن را مى‏فهمد.

مطلب ديگرى كه ما از قرآن كريم مى‏فهميم اين است كه خداوند در اين كلام مجيدش خلقت خود را تعميم داده و هر موجود كوچك و بزرگى را كه كلمه" شى‏ء" بر آن صادق باشد مخلوق خود دانسته از آن جمله فرموده است:" قُلِ اللَّهُ خالِقُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ هُوَ الْواحِدُ الْقَهَّارُ" «2» و نيز فرموده:" الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ" «3» و در آخر مى‏فرمايد:" وَ خَلَقَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيراً" «4» و نيز مى‏فرمايد:" رَبُّنَا الَّذِي أَعْطى‏ كُلَّ شَيْ‏ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدى‏" «5» و نيز مى‏فرمايد:" الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى وَ الَّذِي قَدَّرَ فَهَدى‏" «6».

از نظر قرآن ذوات تمامى اشياء مخلوق خدا است ولى اعمال و رفتار آنان منسوب به" تقدير و هدايت" مى‏باشد

در اين آيات و آيات ديگرى نظير اينها يك نوع بيان ديگرى به كار رفته، و آن اين است كه خود موجودات را مستند به خلقت دانسته و اعمال و آثار گوناگون و حركات و سكنات آنها را مستند به تقدير و هدايت الهى دانسته است، مثلا گام برداشتن انسان براى انتقال از اينجا به آنجا و شناورى ماهى و پرواز مرغ و ساير كارها و آثار مستند به تقدير الهى و خود آن نامبرده‏ها مستند به خلقت او است، هم چنان كه فرموده:

(1) ايشان مردمى نيستند كه ايمان بياورند و اين ايمان نياوردنشان به خاطر تكذيبى است كه قبلا كرده بودند. سوره يونس آيه 74

(2) بگو خدا است آفريننده هر چيز، و او يكتاى قهار است. سوره رعد آيه 16

(3 و 4) آن كسى است كه ملك آسمانها و زمين از آن او است.- تا آنجا كه مى‏فرمايد- و آفريد هر چيزى راى و تقدير كرد آن را چه تقدير كردنى. سوره فرقان آيه 2

(5) پروردگار ما همانست كه به هر چيزى آفرينش بخشيد (و با استفاده از آن) رهبريش كرد. سوره طه آيه 50

(6) آن كسى است كه جمع‏آورى و سپس درست كرد و آن كسى است كه تقدير و اندازه‏گيرى كرد سپس هدايت فرمود. سوره اعلى آيه 3

/ 546