مراد از نهى از اسراف در:" وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ"
و اينكه فرمود:" و لا تسرفوا" معنايش اين است كه در استفاده از اين ميوهها و غلات از آن حدى كه براى معاش شما صالح و مفيد است تجاوز مكنيد، درست است كه شما صاحب آن هستيد و ليكن نمىتوانيد در خوردن آن و بذل و بخشش از آن زياده روى كنيد، و يا در غير آن مصرفى كه خدا معين نموده به كار بزنيد مثلا در راه معصيت خدا صرف نماييد. و همچنين فقيرى كه از شما مىگيرد نمىتواند در آن اسراف نموده مثلا آن را تضييع كند. پس آيه مطلق و خطاب آن شامل جميع مردم است چه مالك و چه فقير. و اينكه بعضى گفتهاند: خطاب آيه مختص به مالك آن اموال است. و همچنين اينكه بعضى ديگر گفتهاند: خطاب تنها متوجه زمامدارى است كه صدقات را از صاحبان اين اموال مىگيرد. و همچنين اينكه بعضى گفتهاند: معنايش اين است كه ميوهها را قبل از چيدن مخوريد تا در نتيجه حق فقرا را كم كنيد.و نيز اينكه عدهاى ديگر گفتهاند: معناى آيه اين است كه از دادن مقدار واجب كوتاهى مكنيد.و يا گفتهاند معنايش اين است كه: اين اموال را در راه معصيت صرف مكنيد، صحيح نيست، و با اطلاق آيه و سياق آن نمىسازد." وَ مِنَ الْأَنْعامِ حَمُولَةً وَ فَرْشاً ..."" حموله" به معناى چارپايان بزرگسال است، و از اين جهت آنها را حموله مىخوانند كه طاقت برداشتن حمل (بار) را دارند. و" فرش" به معناى خردسالان آنها است، و وجه اين تسميه يا اين است كه از كوچكى مانند فرش زمينند، و يا اين است كه مانند فرش لگد مىشوند. امر در جمله" كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ" نيز مانند امر قبلى تنها براى اباحه خوردن و امضاى حكم عقل به اباحه آن است.و معناى اينكه فرمود:" وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ" اين است كه: شما در اين امرى كه خداوند اباحه آن را تشريع كرده راه پيروى شيطان را پيش مگيريد، و پا در جاى پاى او نگذاريد و حلال خدا را حرام مكنيد. در سابق نيز گذشت كه پيروى خطوات شيطان معنايش همين تحريم حلال است بدون علم.(1) بگو بياييد تا براى شما بگويم و بشمارم آن چيزهايى را كه پروردگار شما بر شما حرام كرد ... و نزديك فواحش مشويد، چه ظاهر و چه علنى آن و چه پنهانى آن. سوره انعام آيه 151