بحث روايتى:(در باره آيات الهى قبل از قيامت، تفرقه در دين و پاداش مضاعف حسنات)
در تفسير عياشى از زراره و حمران و محمد بن مسلم از حضرت ابى جعفر و حضرت صادق (ع) روايت شده كه در ذيل جمله" يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ لا يَنْفَعُ نَفْساً إِيمانُها" فرمودند: مقصود از اين آيات طلوع آفتاب از مغرب و خروج جنبنده زمين و پديد آمدن دود است كه انسان اگر به گناه اصرار ورزد و عمل ايمانى بجا نياورد و اين آيهها ظاهر شود ايمانش سودى نخواهد داشت «1».مؤلف: مساله اصرار بر گناه- چنان كه روايت آينده دلالت مىكند- تفسير جمله" أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمانِها خَيْراً" است.و نيز در همان كتاب از ابى بصير از يكى از دو بزرگوار سابق الذكر روايت شده كه در ذيل جمله" أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمانِها خَيْراً" فرموده: مؤمن گنهكار كمى حسنات و كثرت گناهانش ميان او و ايمانش حائل گشته و در نتيجه باعث مىشود كه وى در ايمانش كسب خيرى نكرده باشد «2».مرحوم قمى در تفسير خود مىگويد: پدرم از صفوان از ابن مسكان از ابى بصير از امام باقر (ع) برايم چنين روايت كرد كه آن جناب در تفسير جمله" يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ ..." فرموده: اين آيت الهى عبارت است از طلوع آفتاب از مغرب، كسانى كه در چنين روزى ايمان بياورند ايمانشان بى فايده است «3».و در الدر المنثور است كه احمد و عبد بن حميد در مسند خود و ترمذى و ابو يعلى و ابن ابى حاتم و ابو الشيخ و ابن مردويه همگى از ابى سعيد خدرى از رسول خدا (ص) روايت كردهاند كه در تفسير جمله" يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ" فرموده است: اين آيات عبارت است از طلوع آفتاب از مغربش «4».مؤلف: از ظاهر اين روايات برمىآيد كه از باب تطبيق كلى بر مصداق باشد و ليكن احتمال هم دارد كه تفسير بوده باشد، و مراد از بعض آياتى كه در آيه شريفه است همين آيات(1) تفسير عياشى ج 1 ص 384 ح 128(2) تفسير عياشى ج 1 ص 385 ح 130(3) تفسير قمى ج 1 ص 221- 222(4) الدر المنثور ج 3 ص 57