بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
كرسى بنشاند، و فرموده است" وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى حِينٍ" «1»." كُلُّ ذلِكَ كانَ سَيِّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهاً".كلمه" ذلك" به طورى كه گفتهاند اشاره است به واجبات و محرماتى كه قبلا گفته شد، و ضمير در" سيئه" به همين كلمه، يعنى به" ذلك" برمىگردد، و معنايش اين است كه" همه اينها كه گفته شد- يعنى همه آنچه كه مورد نهى واقع شد- گناهش نزد پروردگارت مكروه است، و خداوند آن را نخواسته است".و بنا به قرائتى كه" همزه" را به صداى بالا و" هاء" را" تاء" و كلمه را به صورت" سيئة" خواندهاند كلمه مزبور خبر" كان" خواهد بود، و معنايش چنين مىشود:" همه اينها نزد پروردگارت سيئه و مكروه است"." ذلِكَ مِمَّا أَوْحى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ".كلمه" ذلك" اشاره است به تكاليفى كه قبلا ذكر فرمود، و اگر در اين آيه احكام فرعى دين را حكمت ناميده، از اين جهت بوده است كه هر يك مشتمل بر مصالحى است كه اجمالا از سابقه كلام فهميده مىشد." وَ لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتُلْقى فِي جَهَنَّمَ مَلُوماً مَدْحُوراً".خداى سبحان از آن جهت نهى از شرك را تكرار نمود- چون قبلا هم از آن نهى كرده بود- كه خواست عظمت امر توحيد را برساند، علاوه بر اين نهى دومى به منزله پيوندى است كه آخر كلام را به اول آن وصل مىكند، و معناى آيه روشن و واضح است.
بحث روايتى
در احتجاج از يزيد بن عمير بن معاويه شامى از حضرت رضا (ع) نقل كرده كه در ضمن حديثى كه در آن مساله جبر و تفويض و امر بين امرين را ذكر فرموده گفته است:" عرض كردم آيا خداى تعالى در كار بندگان اراده و مشيتى دارد"؟ فرمود: اما در اطاعتها اراده و مشيت خدا همان امرى است كه خدا در باره آنها فرموده و خشنودى است كه نسبت به انجام آنها دارد و كمك و توفيقى است كه به فاعل آنها ارزانى مىدارد، و اما در معصيتها اراده و مشيتش همان نهيى است كه از آنها كرده و سخطى است كه نسبت به مرتكبين آنها(1) و شما را در زمين آرامگاه و آسايشى خواهد بود تا روز مرگ. سوره بقره، آيه 36.
لطفا منتظر باشید ...
