بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
وحى فرستاد كه غم مخور دنيايى است كه به دست مىآورند (و در آخرت بهرهاى ندارند) رسول خدا (ص) خوشحال شد، و اين است معناى آيه" وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْيَا الَّتِي أَرَيْناكَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ" يعنى ما اين پيشامد را مايه امتحان مردم قرار داديم «1».مؤلف: اين روايت را تفسير برهان هم از ثعلبى نقل كرده كه او در تفسير خود بدون ذكر سند از سعيد بن مسيب روايت كرده است «2».و در تفسير برهان از كتاب فضيلة الحسين بدون ذكر سند از ابى هريره روايت كرده كه گفت: روزى رسول خدا (ص) فرمود: در عالم رؤيا بنى الحكم و يا بنى العاص را ديدم كه بر فراز منبرم جست آن طور كه ميمونها بالا و پائين مىروند، آن روز رسول خدا (ص) آن قدر ناراحت به نظر مىرسيد كه تو گويى خشم از سر و روى نازنينش مىباريد، و ديگر تا زنده بود كسى او را خندان نديد تا از دار دنيا رحلت فرمود «3».و در الدر المنثور است كه ابن مردويه از عايشه روايت كرده كه روزى به مروان حكم گفت من خود از رسول خدا (ص) شنيدم كه به پدرت و جدت مىفرمود:شمائيد آن شجره ملعونه در قرآن «4».و در مجمع البيان گفته است: رؤيايى كه رسول خدا (ص) در خواب ديد اين بود كه ميمونهايى از منبرش بالا مىروند و پائين مىآيند، و اين جريان وى را دچار اندوه ساخت، و اين خواب را سهل بن سعيد از پدرش روايت كرده، آن گاه اضافه مىكند كه همين معنا از حضرت ابى جعفر (ع) و از امام صادق (ع) روايت شده كه فرمودهاند: بنا بر اين تاويل شجره ملعونه در قرآن همان دودمان بنى اميهاند «5».مؤلف: منظور ما از نقل كلام صاحب مجمع اين بود كه از ايشان بپرسم چرا اين معنا را تاويل ناميده و حال آنكه تناسبى با تاويل ندارد؟ بلكه انطباق آيه شريفه با اين روايات تنزيل است نه تاويل، مگر آنكه در پاسخ بفرمايند گاهى كلمه تاويل در مطلق توجيه مقصود، استعمال مىشود.(1) الدر المنثور، ج 4، ص 191.(2) تفسير برهان، ج 2، ص 426.(3) تفسير برهان، ج 2، ص 426، ش 16.(4) الدر المنثور، ج 4، ص 191.(5) مجمع البيان، ج 4، ص 66.
لطفا منتظر باشید ...
