معناى اينكه فرمود: سپس اصحاب كهف را بيدار كرديم" لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصى‏" - ترجمه تفسیر المیزان جلد 13

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 13

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

باشد، و لذا هيچ وقت نمى‏گويند:" ابد، چند سال" به خلاف" امد" كه به معناى مدت زمانى است كه محدود باشد، اگر حدش در كلام آمده باشد كه معين خواهد بود، ولى اگر به طور مطلق ذكر شده باشد زمان محدودى است كه حدش مجهول است. و فرق ميان امد و زمان اين است كه امد به اعتبار آخر زمان و نهايت آن به كار مى‏رود ولى زمان عام است، هم در ابتداى مدت استعمال مى‏شود و هم در آخر آن، و به همين جهت است كه بعضى از علماى لغت گفته‏اند" مدى" و" امد" قريب المعنايند «1».

مراد از اينكه فرمود" لنعلم- تا بدانيم" آن معناى معروف اين كلمه نيست تا كسى بگويد مگر خدا هم جاهل است، بلكه به معناى علم فعلى است. و علم فعلى عبارت است از حضور معلوم و ظهورش با وجود مخصوص به خودش در نزد خداى سبحان و در قرآن كريم علم به اين معنا زياد آمده، مانند آيه" لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ" «2» و آيه" لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسالاتِ رَبِّهِمْ" «3».

برگشت توجيه بعضى «4» از مفسرين هم كه گفته‏اند معناى" لنعلم" عبارت است از:

" تا معلوم خود را اظهار كنيم" به همين معنايى است كه ما كرديم.

معناى اينكه فرمود: سپس اصحاب كهف را بيدار كرديم" لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصى‏"

و جمله" لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصى‏ ..." تعليل براى بعث است، و لام آن لام غايت و مراد از" دو حزب" دو طائفه از اصحاب كهف است كه با هم اختلاف كردند يكى پرسيد" كَمْ لَبِثْتُمْ" ديگرى پاسخ داد:" لَبِثْنا يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ" گفتند پروردگارتان بهتر مى‏داند كه چقدر خوابيديد.

جمله" وَ كَذلِكَ بَعَثْناهُمْ لِيَتَسائَلُوا بَيْنَهُمْ" كه در آيات بعدى است همين معنا را تاييد مى‏كند كه غرض از به خواب كردن اصحاب كهف همين بوده كه وقتى بيدار مى‏شوند اختلاف كنند و معلوم شود آيا به ذهن فردى از آنان مى‏رسد كه چقدر خوابيده‏اند، يا نه؟.

و اما اين احتمال كه بعضى «5» داده‏اند كه منظور از" دو حزب"" دو طائفه از مردم بوده‏اند كه در باره خواب اصحاب كهف اختلاف كرده‏اند، كفار به خطا نظر مى‏دادند، و مؤمنين به صواب، خدا خود اصحاب كهف را بيدار كرد تا حق مطلب را بگويند، و معلوم شود كه كدام طائفه خطا كرده‏اند" معناى بعيدى است.

(1) مفردات راغب، ماده" امد".

(2) سوره حديد، آيه 25.

(3) سوره جن، آيه 28.

(4 و 5) مجمع البيان، ج 6، ص 452.

/ 558