بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
خدا هيچ كس هيچ چيز را مالك نيست، مگر آنچه را كه خدا تمليكش كرده، و او را بر آن توانا نموده، تازه بعد از تمليك هم باز خود او مالك و قادر بر آن است (و مانند تمليك ما به يكديگر نيست كه وقتى چيزى به كسى تمليك كنيم ديگر خودمان مالك نيستيم). آيات قرآنى كه بر اين حقيقت دلالت كند بسيار زياد است، كه حاجتى به ايراد آنها نيست.پس تمامى ذواتى كه در عالم است كه داراى افعال و آثارى هستند و ما آنها را سبب و فاعل و علت آن افعال و آثار مىناميم هيچ يك مستقل در سببيت خود نيستند، و هيچكدام در فعل و اثر خود بى نياز از خدا نيست، هيچ عملى و اثرى از آنها سر نمىزند مگر آنكه خدا بخواهد، زيرا او است كه آن را قادر بر آن فعل كرده و در عين حال سلب قدرت از خود ننموده، تا آن فاعل بر خلاف اراده خدا ارادهاى كند.و به عبارت ديگر هر سببى از اسباب عالم هستى سبب از پيش خود نيست و سببيتش به اقتضاء ذاتش نمىباشد، بلكه خداى تعالى او را قادر بر فعل و اثرش كرده و هر جا كه فعل و اثرى از خود نشان دهد مىفهميم كه خدا خلاف آن را اراده نكرده است.و اگر بخواهى مىتوانى بگويى خداى تعالى راه رسيدن به اثر را برايش آسان و هموار كرده. و باز اگر خواستى بگو اثر خود را به اذن خدا بروز مىدهد، زيرا برگشت همه اين تعبيرات به يكى است. اذن خدا همان اقدار خدا است، اذن خدا همان رفع موانع نمودن خدا است، و آيات داله بر اين كه هر عملى از هر عاملى موقوف بر اذن خداى تعالى است بسيار زياد است از آن جمله مىفرمايد:" ما قَطَعْتُمْ مِنْ لِينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوها قائِمَةً عَلى أُصُولِها فَبِإِذْنِ اللَّهِ" «1» و نيز مىفرمايد:" ما أَصابَ مِنْ مُصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ" «2» و نيز مىفرمايد:" وَ الْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ" «3» و نيز مىفرمايد:" وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ" «4» و نيز فرموده:" وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ" «5» و همچنين آيات زياد ديگرى از اين قبيل.پس انسان عارف به مقام پروردگار خود و كسى كه خود را تسليم پروردگار خويش ساخته مىبايستى هيچ وقت خود را سبب مستقل در امرى و در كارى نداند، و خود را در آن(1) هيچ درخت خرمايى را قطع نمىكنيد و يا به حال خود نمىگذاريد مگر به اذن خدا. سوره حشر، آيه 5.(2) هيچ مصيبتى نمىرسد مگر به اذن خدا. سوره تغابن، آيه 11.(3) سرزمين پاك روئيدنيش نمىرويد مگر به اذن خدا. سوره اعراف آيه 58.(4) هيچ كسى نمىتواند ايمان بياورد مگر به اذن خدا. سوره يونس، آيه 100.(5) هيچ رسولى نفرستاديم مگر براى اينكه به اذن خدا اطاعت شود. سوره نساء، آيه 64.
لطفا منتظر باشید ...
