صبر نياوردن موسى (عليه السلام) به سكوت در برابر اعمال خضر (عليه السلام) - ترجمه تفسیر المیزان جلد 13

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 13

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

بلكه به طور اشاره به او گفت كه: تو استطاعت بر تحمل ديدن كارهاى مرا ندارى. و ثانيا وقتى موسى (ع) وعده داد كه مخالفت نكند امر به پيروى نكرد، و نگفت:" خيلى خوب بيا" بلكه او را آزاد گذاشت تا اگر خواست بيايد، و فرمود:" فَإِنِ اتَّبَعْتَنِي- پس اگر مرا پيروى كردى". و ثالثا به طور مطلق از سؤال نهيش نكرد، و به عنوان صرف مولويت او را نهى ننمود بلكه نهى خود را منوط به پيروى كرد و گفت:" اگر بنا گذاشتى پيرويم كنى نبايد از من چيزى بپرسى" تا بفهماند نهيش صرف اقتراح نيست بلكه پيروى او آن را اقتضاء مى‏كند.

صبر نياوردن موسى (عليه السلام) به سكوت در برابر اعمال خضر (عليه السلام)

" فَانْطَلَقا حَتَّى إِذا رَكِبا فِي السَّفِينَةِ خَرَقَها قالَ أَ خَرَقْتَها لِتُغْرِقَ أَهْلَها لَقَدْ جِئْتَ شَيْئاً إِمْراً".

كلمه" امر"- به كسر همزه- به معناى داهيه عظيم و مصيبت بزرگ است. و جمله" فانطلقا" تفريع بر مطلب قبلى است، و مقصود از آن- روانه شدن- موسى و خضر است. از اين جمله برمى‏آيد كه از اينجا به بعد ديگر جوان همراه موسى با آن دو روانه نشده است. لام در جمله" لِتُغْرِقَ أَهْلَها" لام غايت است، زيرا هر چند كه عاقبت سوراخ كردن كشتى غرق شدن است و قطعا خضر منظورش به دست آمدن اين غايت و نتيجه نبوده، و ليكن بسيار مى‏شود كه عاقبت قهرى و ضرورى از باب ادعا و مجازا غايت منظور نظر گرفته مى‏شود، چون شنونده و يا خواننده خود مى‏داند كه اين عاقبت منظور نظر نيست هم چنان كه بسيار مى‏شود كه مى‏گويى: فلانى، آيا مى‏خواهى با انجام اين كار خودت را هلاك كنى؟.

" قالَ أَ لَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْراً".

در اين جمله سؤال موسى (ع) را بيجا قلمداد نموده مى‏گويد: آيا نگفتم كه تو توانايى تحمل با من بودن را ندارى؟ و با اين جمله همين گفته خود را كه در سابق نيز خاطر نشان ساخته بود مستدل و تاييد مى‏نمايد.

" قالَ لا تُؤاخِذْنِي بِما نَسِيتُ وَ لا تُرْهِقْنِي مِنْ أَمْرِي عُسْراً".

كلمه" رهق" به معناى احاطه و تسلط يافتن به زور است، و" ارهاق" به معناى تكليف كردن است. و معناى جمله اين است كه مرا به خاطر نسيانى كه كردم و از وعده‏اى كه دادم غفلت نمودم مؤاخذه مكن و در كار من تكليف را سخت مگير. و چه بسا «1» نسيان را به ترك تفسير كنند، ليكن تفسير اول روشن‏تر است، و به هر حال جمله مورد بحث عذرخواهى موسى (ع) است.

(1) مجمع البيان ج 6 ص 484 و روح المعانى ج 15 ص 337.

/ 558