بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
مؤيد اين معنا سياق آيه:" حَتَّى إِذا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَ مَأْجُوجُ وَ هُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُونَ" است كه خبر از هجوم ياجوج و ماجوج مىدهد و اسمى از سد نمىبرد.البته كلمه" دك" يك معناى ديگر نيز دارد، و آن عبارت از دفن است كه در صحاح گفته:" دككت الركى" اين است كه من چاه را با خاك دفن كردم «1». و باز معناى ديگرى دارد، و آن اين است كه كوه به صورت تلهاى خاك در آيد، كه باز در صحاح گفته:" تدكدكت الجبال" يعنى كوهها تلهايى از خاك شدند، و مفرد آن" دكاء" مىآيد «2». بنا بر اين ممكن است احتمال دهيم كه سد ذو القرنين كه از بناهاى عهد قديم است به وسيله بادهاى شديد در زمين دفن شده باشد، و يا سيلهاى مهيب آبرفتهايى جديد پديد آورده و باعث وسعت درياها شده در نتيجه سد مزبور غرق شده باشد كه براى بدست آوردن اينگونه حوادث جوى بايد به علم ژئولوژى مراجعه كرد. پس ديگر جاى اشكالى باقى نمىماند، و ليكن با همه اين احوال وجه قبلى موجهتر است- و خدا بهتر مىداند.(1 و 2) صحاح، ج 4، ص 1584.