بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
و خلاصه معناى آيات با در نظر گرفتن اينكه سياق آنها سياق توبيخ و ملامت است اين مىشود كه:" خداى سبحان قرآن را نازل كرده و آن را راهنماى ملتى قرار داد كه اقوم است و اين كار بر طبق سنت الهى جريان يافته چرا كه سنت او در هدايت مردم به سوى توحيد و بندگى و به سعادت رساندن راه يافتگان و بدبخت كردن گمراهان در همه اعصار اينچنين بوده است و ليكن انسان خير را از شر و نفع دهنده را از ضرر زننده تشخيص نداده است، نسبت به آنچه كه مطابق هوى و هوس باشد عجله مىكند، و در نتيجه شر را به عين حرص و ولعى كه در خير از خود نشان مىدهد جستجو و طلب مىكند و حال آنكه عمل چه خير و چه شر همچون سايه دنبال آدمى است، و از يكديگر جدا شدنى نيستند بلكه در كتابى محفوظ شده تا به زودى در روز قيامت برايش بيرون آورند و در پيش رويش بگسترند، و بر سر آن بازخواستش كنند، و چون چنين است بر آدمى لازم است كه به هر چه كه دلش خواست مبادرت نورزد و در ارتكاب آن عجله نكند، بلكه در امورش قدرى توقف و تفكر نمايد تا خير و شر آن را از هم تشخيص داده و خير را برگزيده و شر را رها سازد." مَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى" در مفردات مىگويد: كلمه" وزر" به معناى سنگينى است كه در اصل از وزر" كوه" گرفته شده است، و گناه را هم به" وزر" تعبير مىكنند و هم به" ثقل" و در قرآن هر دو تعبير آمده است، يك جا فرموده:" لِيَحْمِلُوا أَوْزارَهُمْ كامِلَةً" و در جاى ديگر فرموده:" وَ لَيَحْمِلُنَّ أَثْقالَهُمْ وَ أَثْقالًا مَعَ أَثْقالِهِمْ" و نيز فرموده:" وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى" يعنى حمل نمىكند احدى سنگينى ديگرى را به طورى كه صاحبش به كلى از وزر فارغ شود «1».اين آيه به منزله نتيجه، براى آيه" وَ كُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ ..." مىباشد، و جمله سومى يعنى" وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى" تاكيد جمله دوم است كه مىفرمايد:" وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها".
هدايت هر كس به سود خود و ضلالتش عليه خود است (وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى)
و معنايش اين است كه عمل چه نيك باشد و چه بد، ملازم و دنبال صاحبش بوده و عليه او بايگانى مىشود و در هنگام حساب، خود را در برابر صاحبش آفتابى مىكند، بنا بر اين هر كس در راه و به سوى راه قدم نهد براى خود و به نفع خود قدم نهاده و نفع هدايتش عايد خودش مىشود نه غير خود، و كسى هم كه در بيراهه و به سوى بيراهه قدم نهد ضرر گمراهيش به خودش برمىگردد و دودش به چشم خودش مىرود، بدون اينكه به غير خود كمترين(1) مفردات راغب، ماده" وزر".