بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
" مَنْ كانَ يُرِيدُ الْعاجِلَةَ عَجَّلْنا لَهُ فِيها ما نَشاءُ لِمَنْ نُرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاها مَذْمُوماً مَدْحُوراً".كلمه" عاجلة" صفت است براى موصوفى كه حذف شده و بعيد نيست كه موصوفش حيات (زندگى) باشد، به قرينه اينكه مقابل آن را در آيه بعد، آخرت آورده است.بعضى «1» هم گفتهاند كه مراد از" عاجلة" نعمتهاى عاجله است، بعضى «2» نيز گفتهاند كه متاع دنياى عاجل است.و مفردات در معناى" يصليها" گفته است كه اصل اين كلمه" صلى" و به معناى گيراندن آتش است، آن گاه از خليل نقل كرده كه گفته است: معناى" صلى الكافر النار" اين است كه كافر حرارت آتش را چشيد. و به همين معنا است جمله" يَصْلَوْنَها فَبِئْسَ الْمَصِيرُ" و بعضى گفتهاند" صلى النار" به معناى" داخل آتش گشت" مىباشد و" اصلى النار" يعنى:" ديگرى را در آتش انداخت" هم چنان كه در قرآن كريم آمده است:" فَسَوْفَ نُصْلِيهِ ناراً" «3».و در مجمع البيان گفته:" مدحور" از ماده" دحر" به معناى دور كردن است: و مدحور يعنى مطرود و دور شده. اينكه گفته مىشود" اللهم ادحر عنا الشيطان- يعنى خدايا شيطان را از ما دور كن" «4».خداوند متعال بعد از آنكه سنت خود را در تعذيب دنيوى، پس از دعوت رسالت، بيان نمود و متذكر شد كه همواره امتهاى انسانى را به سوى ايمان و عمل صالح راهنمايى مىكند، و در آخر اگر به فساد و افساد پرداختند رسولى مىفرستد، و اگر باز هم طغيان و فسق ورزيدند به عذاب دسته جمعيشان مبتلا مىسازد، اينك در اين آيه به بيان سنتش در عذاب اخروى و ثواب آن مىپردازد، در يك آيه بعد، عذاب اخروى را و در آيه بعد از آن، ملاك ثواب اخروى را و در آيهاى ديگر خلاصه گفتار و اصل كلى در اين باب را بيان مىفرمايد.
مراد از عاجله در ايه" مَنْ كانَ يُرِيدُ الْعاجِلَةَ"
پس اينكه فرمود:" مَنْ كانَ يُرِيدُ الْعاجِلَةَ" معنايش اين است كه هر كس حيات عاجله يعنى زندگى دنيا را بخواهد يعنى متاعى را از دنيا طلب كند كه نفس از آن ملتذذ و قلب بدان علاقمند است، و تعلق قلب به حيات عاجله و طلب آن، وقتى تعلق و دنياطلبى است كه فقط حيات عاجله را بخواهد، اما اگر دنيا را از اين نظر بخواهد كه وسيله نيل به(1) مجمع البيان، ج 6، ص 407.(2) روح المعانى، ج 15، ص 46.(3) مفردات راغب، ماده" صلا".(4) مجمع البيان، ج 6، ص 406.
لطفا منتظر باشید ...
