بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید صفحه‌ى 531 حقيقت مساله نبوت را منكرند. " فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ"- اين جمله تفريع است بر مجادله و تكذيب كفار و هم تهديد ايشان است به اينكه به زودى به حقيقت اين مجادله در آيات خدا، و تكذيب كتاب و رسولان الهى پى خواهند برد. " إِذِ الْأَغْلالُ فِي أَعْناقِهِمْ وَ السَّلاسِلُ يُسْحَبُونَ فِي الْحَمِيمِ ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ" در مجمع البيان مىگويد: كلمه" اغلال" جمع" غل" است، و آن عبارت است از طوقى كه به گردن اشخاص مىاندازند، تا خوارى و ذلت او را بنمايانند. و كلمه" غل" در اصل به معناى داخل شدن است. و نيز گفته: كلمه" سلاسل" جمع" سلسله" و آن عبارت است از حلقههايى كه از جهت طول پشت سر هم قرار مىگيرد. (كه در فارسى بدان زنجير مىگويند). و نيز گفته است: كلمه" سحب" به معناى كشاندن چيزى است بر روى زمين، اين معناى اصلى كلمه است. و نيز گفته است: كلمه" سجر" در اصل به معناى افكندن هيزم است در آتشى كه زياد باشد، مانند آتش تنور كه با هيزم افروخته شود «1». كلمه" اذ" ظرف است براى جمله" فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ" و بعضى «2» گفتهاند آوردن اين كلمه با اينكه مخصوص گذشته است براى اين بوده كه تحقق وقوع را برساند هر چند كه جريان در آينده واقع شود و بنا بر اين جمع بين" اذ" و" سوف" منافات ندارد. " إِذِ الْأَغْلالُ فِي أَعْناقِهِمْ" جملهاى است مركب از مبتدا و خبر، و كلمه" سلاسل" عطف است بر" اغلال" و جمله" يُسْحَبُونَ فِي الْحَمِيمِ" نيز خبرى است بعد از آن خبر ديگر. و جمله" ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ" عطف است بر جمله" يسحبون". و معناى آيه اين است كه: به زودى حقيقت عمل خود را خواهند فهميد، آن وقتى كه غلها و زنجيرها در گردنشان باشد و در آبى سوزان كشيده شوند و سپس در آتش افكنده گردند. و بعضى «3» گفتهاند: معناى جمله" ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ" اين است كه به زودى در آتش افروخته خواهند شد و آتشگيره آن خواهند گشت، مؤيد اين معنا آيه ديگرى است كه در وصف جهنم مىفرمايد: _______________ (1) مجمع البيان، ج 8، ص 532. (2) روح المعانى، ج 24، ص 85. (3) مجمع البيان، ج 8، ص 532.
لطفا منتظر باشید ...
