بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید صفحهى 598 چون بحث در پيرامون مضمون آن مكرر شده، ديگر به تفسير بيشتر آن نمىپردازيم. بحث روايتى [معناى آيه:" وَ إِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ ..."] در مجمع البيان در ذيل آيه شريفه" أَرِنَا الَّذَيْنِ أَضَلَّانا" مىگويد: منظور اهل جهنم از كسانى كه گمراهشان كردهاند ابليس الابالسة (پدر همه شيطانها) و قابيل پسر آدم است كه براى اولين بار گناه را به بشر ياد داد و اين معنا از على (ع) روايت شده «1». مؤلف: شايد اين روايت نوعى جرى، يعنى تطبيق آيه بر يكى از مصاديقش باشد، چون آيه شريفه عموميت دارد. و نيز در همان كتاب در ذيل آيه" إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا" مىگويد: از انس روايت شده كه گفته است: رسول خدا (ص) آيه مزبور را بر ما قرائت كرد، و سپس فرمود: بسيارى از مردم گفتند" رَبُّنَا اللَّهُ" ولى بيشترشان به گفته خود كفر ورزيدند، پس تنها آن كس بر اين گفتار استقامت ورزيده كه تا دم مرگش آن را بگويد «2». باز در همان كتاب در ذيل آيه" تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ" گفته است، يعنى در دم مرگشان ملائكه بر آنان نازل مىشود،- نقل از مجاهد و سدى- و اين معنا از امام صادق (ع) نيز روايت شده «3». و در تفسير قمى در ذيل آيه شريفه" نَحْنُ أَوْلِياؤُكُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا" فرمود: ما شما را از شر شيطانها حفظ مىكنيم. و در ذيل جمله" وَ فِي الْآخِرَةِ" فرمود: يعنى در دم مرگ «4». و در مجمع البيان در ذيل اين آيه مىگويد: بعضى گفتهاند معناى" نَحْنُ أَوْلِياؤُكُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا" اين است كه ما فرشتگان، شما را در دنيا و در هنگام مرگ در آخرت حفظ مىكنيم «5». و در تفسير قمى در ذيل آيه شريفه" ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ" فرموده: بدىهاى هر كسى را كه به تو بدى مىكند با حسنه خود دفع كن تا در نتيجه آن كس كه بين تو و او دشمنى است كانه دوستى مهربان است «6». _______________ (1 و 2 و 3) مجمع البيان، ج 9، ص 12. (4) تفسير قمى، ج 2، ص 265. (5) تفسير مجمع البيان، ج 9، ص 13. (6) تفسير قمى، ج 2، ص 266.