مقصود از اينكه فرمود: اگر مردم امت واحده نمىشدند
...
مقصود از اينكه فرمود: اگر مردم امت واحده نمىشدند، سقف خانه كافران را از نقره مىكرديم و ...
" وَ لَوْ لا أَنْ يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً ... وَ مَعارِجَ عَلَيْها يَظْهَرُونَ" اين آيه و آيه بعدش اين معنا را بيان مىكند كه متاع دنيا نزد خداى سبحان قدر و منزلتى ندارد.مفسرين «1» گفتهاند: مراد از امت واحده بودن مردم در اين آيه شريفه اجتماع آنان است بر سنت كفر، مىفرمايد: اگر اين نبود كه مردم چون ببينند تمامى زينتهاى زندگى دنيا در دست كفار است، و مؤمنين به خدا از آن به كلى تهى دست و محرومند كافر مىشدند ... و كلمه" معارج" به معناى درجات بالا است.و معناى آيه اين است: اگر نبود اين مساله كه مردم در صورت ديدن تنعم كافران و محروميت مؤمنان بر كفر اجتماع كنند هر آينه ما براى خانههاى هر كس كه به رحمان كفر مىورزيد سقفى از نقره درست مىكرديم، و به درجاتى بر ديگران غلبه مىداديم.و ممكن هم هست كه مراد از" امت واحده" بودن مردم اين باشد كه همه مردم در برابر اسباب و عوامل بهرههاى زندگى يك نسبت دارند، و در اين نسبت فرقى بين مؤمن و كافر نيست، پس هر كس منتهاى سعى خود را در طلب رزق به كار ببندد، و اسباب و عوامل ديگر هم كه در اختيارش هست مساعد با اين كوشش باشد، قهرا به رزق مطلوب خود مىرسد، چه مؤمن باشد، چه كافر. و كسى كه آن اسباب و عوامل با سعى وى جمع نباشد، و مساعدت نكند، محروم مىگردد، و رزقش تنگ مىشود، چه مؤمن باشد و چه كافر.و معناى آيه اين است كه: اگر نبود كه ما اراده كردهايم مردم در برابر اسبابى كه آنان را به زخارف دنيا مىرساند يكسان باشند، و اختلافشان هم به خاطر ايمان و كفر نباشد، هر آينه براى كفار سقفهايى از نقره قرار مىداديم ..." وَ لِبُيُوتِهِمْ أَبْواباً وَ سُرُراً عَلَيْها يَتَّكِؤُنَ وَ زُخْرُفاً" در اين جمله كلمه" ابوابا" و كلمه" سررا" نكره (بدون الف و لام) آمده، و اين به منظور عظمت دادن بدانها است. و كلمه" زخرف" به معناى طلا و يا به معناى مطلق زينت
است.
(1) مجمع البيان، ج 9، ص 47.