بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
اشكال اين توجيه هم اين است كه از عهده توجيه جمله " وَ لَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ" برنمىآيد، چون از آيه برمىآيد كه براى مشركين مثلى از عيسى زده شده، و آنان به داد و فرياد درآمدهاند، و اين وجه توجيه نمىكند كه چه مثلى از عيسى براى مشركين زده شده. علاوه بر اين، جمله" إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنا عَلَيْهِ" بنا بر اين تفسير بى ربط به ما قبل مىشود، همانطور كه در دو وجه قبلى نيز بى ربط مىشد.بعضى «1» ديگر گفتهاند: معناى اينكه گفتهاند: " أَ آلِهَتُنا خَيْرٌ أَمْ هُوَ" اين است كه مثل ما در پرستش آلهه مثل نصارى است در پرستش مسيح، حال خودت بگو كدام بهتر است؟پرستش آلهه ما و يا پرستش مسيح؟ اگر در پاسخ بگويد: عبادت مسيح بهتر است، اعتراف كرده به اينكه پس غير خدا پرستيدن عمل درستى است. و اگر بگويد عبادت آلهه بهتر است، باز هم همان اعتراف را كرده. و اگر بگويد در پرستش مسيح هيچ خيرى نيست، مقام و منزلت او را پايين آورده. آن گاه جمله" إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنا عَلَيْهِ" جواب گفتار مشركين مىشود، و مىفرمايد اگر مسيح شرافتهايى مختص به خود دارد، انعامى است كه خداى تعالى به او كرده، و باعث نمىشود كه پرستش او جائز باشد.اشكال اين توجيه اين است كه هر چند فى نفسه حرف درستى است، اما گفتگو در اين است كه جمله" أَ آلِهَتُنا خَيْرٌ أَمْ هُوَ" چگونه بر اين برترى دلالت دارد. در مجمع البيان بعد از نقل وجوهى كه در تفسير آيه گفتهاند خودش گفته: چهارميش تفسيرى است كه از پيشوايان اهل بيت (ع) از امير المؤمنين (ع) نقل كردهاند كه فرموده: روزى نزد رسول خدا (ص) رفتم، و ديدم در بين جمعى از قريش نشسته، همين كه مرا ديد فرمود: يا على! مثل تو در اين امت مثل عيسى بن مريم است كه جمعى او را دوست داشتند، و در دوستى خود افراط كرده، هلاك شدند، و جمعى ديگر دشمنش داشتند و در دشمنى خود افراط كرده، هلاك شدند، و جمعى ديگر راه ميانه را رفتند و نجات يافتند. اين گفتار رسول خدا (ص) بر قريش گران آمد و خنده سر دادند، و گفتند: على را تشبيه به انبياء و رسل مىكند، پس در پاسخشان اين آيه نازل شد «2».مؤلف: اين روايت كلام مشركين را كه گفتند" آيا خدايان ما بهتر است يا او" توجيه نمىكند، و اگر قصهاى كه در روايت آمده شان نزول آيه باشد، معناى جمله" أَ آلِهَتُنا خَيْرٌ أَمْ هُوَ" اين مىشود كه: اگر ما آلهه خود را پيروى و بزرگانمان را اطاعت كنيم، بهتر است از اينكه على را دوست داشته باشيم و او را سرور خود بدانيم، تا بر ما حكومت كند. و يا بهتر است از اينكه محمد را پيروى كنيم تا او على، پسر عمويش را بر ما سرور و حاكم سازد.(1 و 2) مجمع البيان، ج 9، ص 53.
لطفا منتظر باشید ...
