لطفا منتظر باشید ...
" يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرى إِنَّا مُنْتَقِمُونَ" كلمه" بطش" به طورى كه راغب «1» گفته- به معناى چيزى را با صولت گرفتن است.و منظور از" روزى كه خدا كفار به بطشى بزرگ بطش مىكند" بنا بر تفسير اول آيه" يَوْمَ تَأْتِي السَّماءُ بِدُخانٍ مُبِينٍ" روز جنگ بدر است، كه خدا كفار را هلاك كرد. و بنا بر تفسير دوم، روز قيامت است. و چه بسا توصيف" بطشه" با كلمه" كبرى" مؤيد همين تفسير دوم باشد، چون اين توصيف، بطشه را بطشهاى معرفى مىكند كه بزرگتر از آن تصور نمىشود، و چنين بطشهاى همان بطشه روز قيامت است كه عذابش از هر عذابى سختتر است، هم چنان كه قرآن كريم فرموده:" فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذابَ الْأَكْبَرَ" «2» كما اينكه پاداش قيامت هم بزرگترين پاداش است، و در آن باره مىفرمايد:" وَ لَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ" «3».
بيان آيات مربوط به امتحان و ابتلاى قوم فرعون و بعثت موسى (ع) به سوى آنان
" وَ لَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَ جاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ"كلمه" فتنا" ماضى از مصدر" فتنه" است. و" فتنه" به معناى امتحان و ابتلاء است تا به وسيله آن حقيقت آن چيزى كه مورد امتحان واقع شده روشن گردد. و" رسول كريم" موسى (ع) است" كريم" كسى را گويند كه متصف به خصال حميده باشد. راغب مىگويد: لفظ كريم چون صفت خداى عز و جل قرار گيرد نامى از احسان و انعامهاى روشن او مىشود، هم چنان كه در آيه" فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ" واقع شده. و چون صفت انسانى قرار گيرد اسم مىشود براى اخلاق و افعال پسنديده كه به وسيله عمل ظاهرى جلوه مىكند. البته كسى را كريم نمىگويند مگر وقتى كه عملى حاكى از كرامت نفسش از او سر بزند. و نيز گفته: هر چيزى كه در نوع خودش شرافتى داشته باشد آن را هم كريم مىگويند و از اين بابت است كه خداى سبحان مىفرمايد:" كَمْ أَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ"، و نيز مىفرمايد:" وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ"،" إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ"،" وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا كَرِيماً" «4»." أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبادَ اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ"اين آيه تفسيرى است براى آمدن رسول در جمله" وَ جاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ" چون معناى" آمدن رسول" تبليغ رسالت است، نه اينكه از جايى بيايد. و از جمله پيامهاى الهى و رسالتهاى موسى به فرعون و قوم او يكى اين بوده كه بنى اسرائيل را به دست موسى بسپارند.
(1) مفردات راغب، ماده" بطش".(2) خداوند او را به سختترين شكنجه عذاب مىكند. سوره غاشيه، آيه 24.(3) سوره نحل، آيه 41.(4) مفردات راغب، ماده" كرم".
