غرض و مفاد كلى سوره مباركه جاثيه‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 18

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 18

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

بيان آيات

غرض و مفاد كلى سوره مباركه جاثيه‏

غرض اين سوره دعوت عموم بشر است به دين توحيد، و پرهيز از عذابى كه از آن انذار مى‏كند. سوره، نخست با مساله توحيد آغاز مى‏شود، و سپس به تشريع شريعت براى رسول خدا (ص) و اينكه بر آن جناب و بر عامه بشر لازم است از آن پيروى كنند
اشاره نموده، مى‏فرمايد: چون در پيش روى خود روزى را دارند كه در آن روز بر طبق اعمال صالحى كه انجام داده‏اند از ايمان و پيروى شريعت، و بر طبق گناهانى كه كرده‏اند از اعراض از دين و غيره محاسبه خواهند شد. آن گاه پيشامدهايى را كه هر يك از اين دو طايفه در قيامت دارند ذكر مى‏كند.

البته در خلال اين بيانات انذار شديد و تهديد سختى به مستكبرين دارد كه از آيات خدا اعراض مى‏كنند. و نيز به كسانى كه هواى نفس خود را معبود خود گرفته‏اند و خدا آنان را گمراه كرد در عين اينكه به گمراهى خود عالم بودند، هشدار مى‏دهد. و از لطائفى كه در اين سوره آمده بيان معناى نوشتن نامه اعمال و استنساخ آن است.

اين سوره به شهادت سياق آياتش در مكه نازل شده. ولى بعضى از مفسرين «1» آيه" قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا ..." را از مكى بودن استثناء كرده‏اند، ولى هيچ دليل و شاهدى بر گفتار خود ندارند.

" حم تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ"

ظاهرا جمله" تَنْزِيلُ الْكِتابِ" از باب اضافه صفت به موصوف مى‏باشد. و كلمه" تنزيل" مصدر به معناى مفعول مى‏باشد. و جمله" من اللَّه" جار و مجرورى است متعلق به تنزيل. و تمام اين جمله خبر است براى مبتداى حذف شده، يعنى" هذا".

و معنايش اين است: اين كتابى است نازل شده از ناحيه خداى عزيز حكيم. ما در سابق در باره مفردات اين آيه بحث كرديم.

وجه اينكه فرمود:" إِنَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ ..."

وجه اينكه فرمود:" إِنَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ ..." و آنچه حرف" فى" افاده مى‏كند

" إِنَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِلْمُؤْمِنِينَ"

كلمه" آيات" جمع" آيت" است كه به معناى علامت و نشانه‏اى است كه بر وجود چيزى دلالت كند، و بدان اشاره نمايد. و مراد از اينكه فرمود" در آسمانها و زمين علامتها هست" اين است كه اصلا آسمان و زمين آياتى هستند كه بر هستى پديد آورنده خود دلالت مى‏كنند، نه اينكه آيتها چيز ديگر باشند، و در ظرف آسمانها و زمين قرار داشته باشند.

دليل بر گفتار ما اين است كه تعبيرات قرآن كريم از اين معنا مختلف است، گاهى مى‏فرمايد" فلان چيز آيت است" و گاهى مى‏فرمايد" در فلان چيز آيت است" و گاهى هم مى‏فرمايد" در خلقت فلان چيز آيت است"، مثلا يك جا فرموده:" إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ" «2»

(1) روح المعانى، ج 25، ص 138.

(2) به درستى در خلقت آسمانها و زمين و اختلاف شب و روز آيتها است. سوره آل عمران، آيه 190.

/ 590