ترجمه تفسیر المیزان جلد 18

و در الدر المنثور است كه ابن جرير از ابن عباس روايت كرده كه گفت:

خداى تعالى" نون" را كه عبارت بود از يك دوات بيافريد، و قلم را نيز خلق كرد، پس به قلم گفت بنويس.

قلم پرسيد: چه بنويسم؟

گفت: بنويس آنچه را كه تا روز قيامت خواهد شد، چه اعمالى كه به عنوان خير و احسان صورت مى‏گيرد، و چه اعمالى كه به منظور فجور انجام مى‏شود، چه رزقى كه از حلال داده مى‏شود، و چه آنكه از حرام مصرف مى‏گردد، آن گاه حالت و شؤون هر يك از اينها را نيز ثبت كن كه: چه وقت در دنيا خلق و ظاهر مى‏شود، و چقدر در دنيا مى‏ماند، و چه وقت و چه جور از دنيا بيرون مى‏شود.

آن گاه خداى تعالى بر هر يك از بندگانش حافظانى و بر كتابش خازنانى گماشت تا آن را حفظ كنند، و همه روزه عمل آن روز را از آن خازن گرفته استنساخ مى‏كنند، و چون آن رزق تمام شود آن دستور هم تمام مى‏شود، و اجل منقضى مى‏گردد آن وقت حافظان نزد خازنان آمده عمل آن روز كسانى را كه اينان موكل بر آنند مطالبه مى‏كنند خازنان مى‏گويند:

ما براى رفقاى شما نزد خود عملى نمى‏يابيم، حافظان برمى‏گردند و متوجه مى‏شوند كه رفقايشان مرده‏اند.

ابن عباس گفت: مگر شما عرب نيستيد؟

مى‏شنويد كه حافظان مى‏گويند" إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ".

استنساخ وقتى صورت مى‏گيرد كه كتابى باشد تا از آن نسخه بردارند «1».

مؤلف: اين خبر بطورى كه ملاحظه مى‏فرماييد آيه شريفه را جزء كلام ملائكه حفظه شمرده است.

و نيز در همان كتاب است كه ابن مردويه از ابن عباس روايت كرده كه در ذيل اين آيه گفته است:

حفظه از ام الكتاب آنچه را كه بنى نوع بشر عمل مى‏نمايند استنساخ مى‏كنند، چون هر انسانى همان را عمل مى‏كند كه ملائكه از ام الكتاب استنساخ كرده‏اند «2».

و از كتاب سعد السعود ابن طاووس نقل شده كه بعد از آنكه مساله دو فرشته موكل بر هر بنده را ذكر كرده، گفته است:

(1 و 2) الدر المنثور، ج 6، ص 37.