لطفا منتظر باشید ...
الهام آن امورى نيست كه اگر خدا عنايت نكند آدمى به حسب طبع خود علم به آنها پيدا نمىكند، و آيه" وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها" «1» از آن خبر مىدهد، بلكه الهام عملى و به معناى وادار كردن، و دعوت باطنى به عمل خير و شكر نعمت و بالآخره عمل صالح است.خداى تعالى در اين آيه آن نعمتى را كه سائل درخواست كرده نام نبرده، تا هم نعمتهاى ظاهرى چون حيات، رزق، شعور و اراده را، و هم نعمتهاى باطنى چون ايمان به خدا اسلام، خشوع، توكل بر خدا و تفويض به خدا را شامل شود. پس جمله" رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ ..." درخواست اين است كه نعمت ثناء بر او را ارزانيش بدارد تا با اظهار قولى و عملى نعمت او را اظهار نمايد. اما قولى كه روشن است. و اما عملى به اينكه نعمتهاى خدا را طورى استعمال كند كه همه بفهمند نعمت وى از خداى سبحان است و خدا آن را به وى داده، و از ناحيه خود او نيست، و لازمه اين گونه استعمال اين است كه عبوديت و مملوكيت اين انسان در گفتار و كردارش هويدا باشد.
دعا و درخواست توفيق شكر نعمت و انجام اعمال صالح و مرضى خدا
و اينكه كلمه" نعمت" را با جمله" الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلى والِدَيَّ" تفسير كرده مىفهماند كه شكر مذكور هم از طرف خود سائل است، و هم از طرف پدر و مادرش. و در حقيقت فرزند بعد از در گذشت پدر و مادرش زبان ذكر گويى براى آنان است." وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ"- اين جمله عطف است بر جمله" أَنْ أَشْكُرَ ..."، و سؤال ديگرى است متمم سؤال شكر، چون شكر نعمت چيزى است كه ظاهر اعمال انسان را زينت مىدهد، و صلاحيت پذيرفتن خداى تعالى زيورى است كه باطن اعمال را مىآرايد، و آن را خالص براى خدا مىسازد." وَ أَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي"- اصلاح در ذريه به اين معنا است كه صلاح را در ايشان ايجاد كند و چون اين ايجاد از ناحيه خداست، معنايش اين مىشود كه ذريه را موفق به عمل صالح سازد، و اين اعمال صالح كار دلهايشان را به صلاح بكشاند. و اگر كلمه اصلاح را مقيد كرد به قيد" لى" و گفت" ذريهام را براى من اصلاح كن" براى اين است كه بفهماند اصلاحى درخواست مىكند كه خود او از اصلاح آنان بهرهمند شود، يعنى ذريه او به وى احسان كنند، همانطور كه او به پدر و مادرش احسان مىكرد.(1) سوره شمس، آيه 7 و 8.
