اقوال مختلف در باره اينكه" احقاف"
...

اقوال مختلف در باره اينكه" احقاف" در كجا واقع است؟

و توضيح گفتگوى هود (ع) با قوم عاد

كلمه" اخا عاد- برادر عاد" به معناى هر كسى است كه از طرف پدر به اين قوم نسبت داشته باشد. و منظور از اين برادر، هود پيغمبر (ع) است. و كلمه" احقاف" نام سرزمينى است كه قوم عاد در آن زندگى مى‏كرده‏اند، و آنچه يقين به نظر مى‏رسد اين است كه اين سرزمين در جنوب جزيرة العرب بوده، ولى امروز هيچ اثرى از آن قوم در آن باقى نمانده. و در اينكه در چه نقطه از جنوب واقع بوده اختلافست. بعضى «1» گفته‏اند در بيابانى بوده بين عمان و مهرة. و بعضى «2» گفته‏اند ريگزارى است كه بين عمان و حضرموت واقع شده، بعضى «3» ديگر گفته‏اند ماسه‏هاى لب درياى قريه شجره است، و شجره محلى است در سرزمين يمن. بعضى «4» ديگر چيزهايى ديگر گفته‏اند.

" وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ"

- كلمه" نذر" جمع" نذير" است، و مراد از آن به طورى كه از سياق برمى‏آيد رسولان خدا است. و اما اينكه بعضى «5» از مفسرين كلمه" نذر" را به معناى رسولان و علماء كه نائبان رسولانند گرفته‏اند، تفسير درستى نيست.

مفسرين «6» جمله" مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ" را به كسانى كه قبل از او بودند، و جمله" وَ مِنْ خَلْفِهِ" را به كسانى كه بعد از او آمدند تفسير كرده‏اند. البته عكس اين نيز ممكن است، و مى‏شود گفت مراد از" بَيْنِ يَدَيْهِ" بيم رسانان زمان او، و از" من خلفه" بيم رسانان قبل از او باشند. و بنا بر احتمال اول بهتر آن است كه بگوييم گذشتن بيم رسانان در" مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ" و در" مِنْ خَلْفِهِ" كنايه باشد از اينكه اين دو طائفه در زمان فترت و نبودن انبياء به سوى مردم آمدند و بيم رساندند.

" أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ"- اين جمله، كلمه" انذار" در جملات قبل را تفسير مى‏كند، و اشاره دارد به اينكه اساس دين آن جناب كه زير بناى تمامى جزئيات دينى او است توحيد بوده است.

" إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ"

- اين جمله دعوت انبياء را به توحيد تعليل مى‏كند، و ظاهرا مراد از روز عظيم روز عذاب انقراض باشد، نه روز قيامت، به دليل اينكه به زودى مى‏فرمايد:" فَأْتِنا بِما تَعِدُنا- اگر راست مى‏گويى وعيدى كه به ما مى‏دهى بياور" و نيز مى‏فرمايد:" بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ- اين همان عذابى است كه در باره‏اش عجله مى‏كرديد". و بقيه الفاظ آيه روشن است.

(1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6) روح المعانى، ج 26، ص 24.