بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
و يا به معناى عزم بر وفاى به عهد است، عهدى كه از انبياء گرفته شده، هم چنان كه آيه" وَ لَقَدْ عَهِدْنا إِلى آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِيَ وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْماً" «1» به آن اشاره دارد. و يا به معناى عزيمت يعنى حكم و شريعت است.و بنا بر معناى سوم كه حق هم همانست و در روايات «2» ائمه اهل بيت (ع) به اين معنا تفسير شده، صاحبان حكم و شريعت پنج نفرند: نوح، ابراهيم، موسى، عيسى و محمد (ص)، براى اينكه قرآن صاحبان شريعت را همين پنج نفر دانسته مىفرمايد:" شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهِيمَ وَ مُوسى وَ عِيسى" «3» كه تقريب و بيان معنايش گذشت.و از پارهاى مفسرين «4» نقل شده كه گفتهاند: تمامى رسولان الهى اولوا العزم هستند و قهرا كلمه" من الرسل" را بيان" أُولُوا الْعَزْمِ" گرفتهاند. و از بعضى «5» ديگر نقل شده كه گفتهاند: اولوا العزم هيجده رسولى است كه نامشان در آيه 83 تا آيه 90 سوره انعام آمده، چون خداى تعالى بعد از ذكر نام ايشان فرموده:" فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ- به هدايت آنان اقتداء كن".ولى اين تفسير درست نيست، براى اينكه خداى تعالى بعد از شمردن نام آنان از آباء و ذريات و برادران آنها ياد كرده و فرموده:" وَ مِنْ آبائِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ وَ إِخْوانِهِمْ" و آن گاه جمله" فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ" را آورده. بله اگر اين جمله را بلافاصله بعد از ذكر نام آنان آورده بود وجهى براى اين تفسير بود.و از بعضى «6» ديگر نقل شده كه گفتهاند: انبياء اولوا العزم نه نفرند: نوح، ابراهيم، اسماعيل ذبيح، يعقوب، يوسف، ايوب، موسى، داوود و عيسى و از بعضى «7» ديگر نقل شده كه گفتهاند: هفت نفرند: آدم، نوح، ابراهيم، موسى، داوود، سليمان و عيسى. و از بعضى «8» ديگر نقل شده كه انبياء نامبرده را شش نفر دانستهاند، و اين شش نفر همانهايند كه مامور جنگ بودهاند، يعنى نوح، هود، صالح، موسى، داوود و سليمان. و بعضى «9» ديگر اين شش نفر را عبارت دانستهاند از: نوح، ابراهيم، اسحاق، يعقوب، يوسف و ايوب. بعضى «10» ديگر آنان را پنج نفر دانستهاند: نوح، هود، ابراهيم، شعيب و موسى. از بعضى «11» ديگر نقل شده كه گفتهاند: چهار نفرند نوح، ابراهيم، موسى و عيسى.(1) ما به آدم، از پيش عهد بستيم ولى عزمى در او نديديم. سوره طه، آيه 115.(2) تفسير برهان، ج 4، ص 178.(3) سوره شورى، آيه 13.(4 و 5) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34.(6 و 7 و 8 و 9 و 10 و 11) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34 و 35.
لطفا منتظر باشید ...
