بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
گفتيم: اين سكينت با روح ايمانى كه در جمله" وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ" «1» آمده منطبق است.بعضى «2» گفتهاند: سكينت به معناى رحمت است. بعضى «3» ديگر گفتهاند: عقل است. بعضى «4» آن را به وقار و عصمتى معنا كردهاند كه در خدا و رسولش هست.بعضى «5» آن را به تمايل به سوى دينى كه رسول خدا (ص) آورده معنا كردهاند.بعضى «6» گفتهاند: سكينت نام فرشتهاى است كه در قلب مؤمن منزل مىكند. بعضى «7» گفتهاند:چيزى است كه سرى مانند سر گربه دارد. و همه اينها اقاويلى است بدون دليل.مراد از" انزال سكينت در قلوب مؤمنين" ايجاد آن است بعد از آنكه فاقد آن بودند، چون بسيار مىشود كه قرآن كريم خلقت و ايجاد را انزال مىخواند، مثلا مىفرمايد:" وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ" «8» و نيز" وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ" «9»، و نيز" وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ" «10»، و اگر خلقت و ايجاد را انزال خوانده، به اين منظور بوده كه به علو مبدء آن اشاره كند.بعضى «11» گفتهاند: مراد از" انزال" اسكان و قرار دادن است، مىگويند:" نزل فى مكان كذا فلانى در فلان مكان نازل شد" يعنى بار و بنه خود را در آنجا پياده كرد. ليكن اين معنايى است كه در كلام خداى تعالى معهود نيست، و يا اينكه موارد استعمال كلمه مذكور در كلام خدا بسيار است در هيچ جا به اين معنا نيامده، و شايد باعث اينكه آقايان را وادار كرده اين معنا را اختيار كنند اين بوده كه ديدهاند كلمه" انزال" در آيه با حرف" فى" متعدى شده، ولى بايد بدانند كه آوردن كلمه" فى" به عنايت كلاميهاى بوده، يعنى در كلام اين معنا رعايت شده كه سكينت مربوط به دلها است، و در دلها مستقر مىشود، هم چنان كه در اثر رعايت واقع شدن سكينت در دلها، از جهت علو تعبير كرده به" انزال"، هم در آيه مورد بحث و هم در آيه" فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ" «12» از چنين وقوعى تعبير به انزال كرده است.(1) سوره مجادله، آيه 22.(2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 92.(8) از چارپايان هشت جفت برايتان نازل كرد. سوره زمر، آيه 6.(9) ما آهن را نازل كرديم. سوره حديد، آيه 25.(10) هيچ چيز نيست مگر اينكه خزينههايش نزد ما است، و ما آن را نازل نمىكنيم مگر به اندازهاى معلوم. سوره حجر، آيه 21.(11) روح المعانى، ج 26، ص 92.(12) سوره توبه، آيه 26.