مقصود از اينكه در باره متخلفانى كه در خواستشان
...

مقصود از اينكه در باره متخلفانى كه در خواستشان در مورد پيوستن به مجاهدان براى غنيمت گرفتن رد شد فرمود: جز اندكى نمى‏فهمند

" فَسَيَقُولُونَ بَلْ تَحْسُدُونَنا"

- يعنى متخلفين بعد از اينكه اين درخواستشان كه به دنبال آنها حركت كنند پذيرفته نشود خواهند گفت: شما به ما حسد مى‏ورزيد. و در جمله" بَلْ كانُوا لا يَفْقَهُونَ إِلَّا قَلِيلًا"، پاسخى است از اينكه گفتند شما به ما حسد مى‏ورزيد، ولى اين جواب را صريحا متوجه خود آنان نكرد و نفرمود:" بل لا تكادون تفقهون ..."، شما حرف به خرجتان نمى‏رود، بلكه فرمود ايشان حرف به خرجشان نمى‏رود، و اين بدان جهت بوده كه حرف به خرجشان نمى‏رفته، و در مقامى كه قرآن ادعاء مى‏كند كه آنها چنين هستند، ديگر معنا ندارد روى سخن را به خود آنان كند، لذا خطاب را متوجه رسول خدا كرد و فرمود:" بَلْ كانُوا لا يَفْقَهُونَ إِلَّا قَلِيلًا".

و دليل نفهميشان اين است كه اين گفتارشان" شما با ما حسادت مى‏ورزيد" اصلا ربطى به كلام رسول خدا (ص) ندارد و آن جناب از غيب خبرشان داده بود كه خدا از پيش اينچنين خبر داده كه شما هرگز ما را پيروى نمى‏كنيد، و آنها در پاسخ گفته‏اند اولا شما نمى‏گذاريد ما پيرويتان كنيم و اين معنا از ناحيه خدا نيست. و ثانيا جلوگيريتان از شركت ما در غنائم براى اين است كه مى‏خواهيد غنائم را خودتان به تنهايى بخوريد و به ما ندهيد.

و اين پاسخ كلام كسى است كه نه ايمان دارد و نه عقل. كسى كه اينقدر قدرت تشخيص ندارد كه رسول خدا (ص) معصوم است و در هيچ امرى داخل و خارج نمى‏شود مگر به امر خدا، اگر بخواهيم حمل به صحت كنيم حد اقل اين است كه بگوييم مردمانى ساده و كم فهم بوده‏اند، كه با ادعاى اسلام و ايمان اين طور با رسول خدا (ص) سخن گفته‏اند.

از اينجا معلوم مى‏شود كه مراد از" نفهميدنشان مگر اندك" بسيط بودن عقل و ضعف فهم آنان است، كه سخن اشخاص را آن طور كه بايد درك نمى‏كنند، نه اينكه بعضى از قسمتهاى كلام را مى‏فهمند و بعضى را نمى‏فهمند و آنچه مى‏فهمند كمتر و آنچه را نمى‏فهمند بيشتر است.