بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
بعضى «1» گفتهاند: مراد از آن نافلههايى است كه هر نمازى دارد. و بعضى «2» گفتهاند:مراد دو ركعت و يا چند ركعت نماز بعد از نماز مغرب است. و بعضى «3» گفتهاند: مراد از آن نماز وتر است كه در آخر نافلههاى شب قرار دارد." وَ اسْتَمِعْ يَوْمَ يُنادِ الْمُنادِ مِنْ مَكانٍ قَرِيبٍ" در اين آيه" استماع" را به معانى مختلفى تفسير كردهاند، و از همه به ذهن نزديكتر اين است كه متضمن معناى انتظار باشد، يعنى منتظر روزى باش كه در آن روز بشنوى نداى منادى را از مكانى نزديك. و جمله" يَوْمَ يُنادِ الْمُنادِ" روى هم مفعول" و استمع" است، و مراد از نداى منادى همان نفخه صور است كه مسئول آن به طورى كه از آيه بعد استفاده مىشود در آن مىدمد.و اينكه فرمود:" ندا از مكانى نزديك است" بدين جهت است كه ندا آن چنان به خلائق احاطه دارد كه به نسبت مساوى بگوش همه مىرسد، و افراد نسبت به آن دور و نزديك نيستند، چون ندا- همانطور كه گفتيم- نفخه بعث و كلمه حيات است." يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ بِالْحَقِّ ذلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ"اين آيه بيان آن روزى است كه منادى ندا مىدهد. و اگر فرمود: صيحهاى است به حق، براى اين است كه قضايى است حتمى، همان طور كه در تفسير جمله" وَ جاءَتْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ ..." گفتيم.و معناى اينكه فرمود" ذلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ" اين است كه امروز روز خروج از قبرها است، هم چنان كه در جاى ديگر فرموده" يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ سِراعاً" «4»." إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي وَ نُمِيتُ وَ إِلَيْنَا الْمَصِيرُ"مراد از" احياء" افاضه حيات بر جسدهايى است كه در دنيا مردهاند. و مراد از" اماته" همان ميراندن در دنيا است، كه عبارت است از منتقل شدن به عالم قبر. و مراد از جمله" وَ إِلَيْنَا الْمَصِيرُ" به طورى كه از سياق برمىآيد احياء در روز قيامت است." يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِراعاً ذلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنا يَسِيرٌ"كلمه" تشقق" در اصل" تتشقق" و از باب" تفعل" است كه به معناى شكافته شدن است، و معنايش اين است كه:زمين از روى ايشان شكافته مىشود، و ايشان به سرعت به سوى دعوت كننده بيرون مىشوند.(1 و 2 و 3) مجمع البيان، ج 9، ص 150.(4) روزى كه به سرعت از قبرها بيرون مىشوند. سوره معارج، آيه 43.
لطفا منتظر باشید ...
