لطفا منتظر باشید ...
اشاره به اينكه سوگندهاى چهار گانه در آيات
...
اشاره به اينكه سوگندهاى چهار گانه در آيات:" وَ الذَّارِياتِ ذَرْواً ..." سوگند به همه اسباب مؤثر در تدبير سراسر جهان است
و اينكه در اين آيات پشت سر هم سوگند خورده، براى اين بوده كه مطلبى را كه بر سر آن سوگند مىخورد تاكيد كند، و آن مطلب عبارت است از آمدن روزى كه در آن روز جزاى اعمال داده مىشود. در جمله" وَ الذَّارِياتِ ذَرْواً" سوگند مىخورد به نسيمهايى كه خاك را بلند مىكند و به هوا مىبرد، و جمله" فَالْحامِلاتِ وِقْراً" با فايى كه در آغازش دارد و تاخير و ترتيب را مىفهماند، جملهاى است كه عطف بر جمله" الذاريات" شده، و سوگندى است به ابرهاى حامله و باردار از باران، و جمله" فَالْجارِياتِ يُسْراً" كه باز عطف به جمله قبلى است، سوگندى است به كشتىهايى كه به سهولت در دريا روانند.و جمله" فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً" كه عطف بر جمله قبلى است سوگندى است به ملائكهاى كه كارشان اين است كه به امر پروردگار عمل مىكنند، و اوامر خدا را در بين خود به اختلاف مقامهايى كه دارند تقسيم مىكنند.آرى، امر پروردگار صاحب عرش، در خلقت و تدبير، امرى است واحد، ولى وقتى اين امر واحد را ملائكهاى حمل مىكنند كه پستهاى مختلف و ماموريتهاى گوناگون دارند، قهرا همان امر واحد بر طبق اختلاف مقامات ايشان تقسيم و تكه تكه مىشود، و همچنين اين تقسيم ادامه دارد تا به دست فرشتگانى برسد كه مامور پديد آوردن حوادث جزئى عالمند، در آنجا ديگر بيشتر تكه تكه مىشود و تكثير مىپذيرد.و اين آيات چهارگانه به طورى كه ملاحظه مىفرماييد تمامى تدابير عالم را در زير پوشش خود مىگيرد، و به همه اشاره دارد، چون هم نمونهاى از تدبير امور خشكيها را كه همان" وَ الذَّارِياتِ ذَرْواً" باشد آورده و هم نمونهاى از تدابير امور درياها را در جمله" فَالْجارِياتِ يُسْراً" ذكر كرده، و هم نمونهاى از تدابير مربوط به فضا را در عبارت" فَالْحامِلاتِ وِقْراً" خاطرنشان ساخته، و هم تدابير مربوط به تمامى باقى ماندگان زواياى عالم، و بالآخره مجموع عالم را در عبارت" فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً" اشاره كرده كه گفتيم منظور از آن ملائكه است كه واسطههاى تدبير هستند، و اوامر خداى تعالى را تقسيم مىكنند.
پس اين آيات چهارگانه در اين معنا است كه فرموده باشد: سوگند مىخورم به تمامى اسبابى كه در تدبير سراسر جهان مؤثرند كه مطلب چنين و چنان است.در رواياتى كه از طرق شيعه «1» و سنى»
از على (عليه افضل الصلوات و السلام) نقل شده آيات مزبور به همان معنايى
كه گذشت تفسير شده.
(1) مجمع البيان، ج 9، ص 153.(2) الدر المنثور، ج 6، ص 111.
