بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
ممكن هم هست بگوييم اصلا منظور از آسمان معناى لغوى كلمه- كه جهت بالا باشد- نيست، بلكه منظور از آن، عالم غيب باشد، چون همه اشياء از عالم غيب به عالم شهود مىآيند، كه يكى از آنها رزق است كه از ناحيه خداى سبحان نازل مىشود. مؤيد اين معنا آيات زير است كه همه موجودات را نازل شده از ناحيه خدا مىداند:" وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ" «1» و" وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ" «2»، و آيه" وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ" «3» كه به طور كلى همه موجودات را نازل شده از ناحيه خدا مىداند. و مراد از رزق هم تمامى موجوداتى است كه انسان در بقائش بدانها محتاج و از آنها بهرهمند است، از خوردنيها و نوشيدنيها و پوشيدنيها و مصالح ساختمانى و همسران و فرزندان و علم و قوت و ساير اينها از فضائل نفسانى." وَ ما تُوعَدُونَ"- اين جمله عطف است به كلمه" رزقكم"، يعنى: آنچه كه وعده داده شدهايد نيز در آسمان است. حال ببينيم منظور از آن چيست؟ظاهرا مراد از آن، بهشتى است كه به انسانها وعدهاش را داده، و فرموده" عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى" «4» و اينكه بعضى «5» گفتهاند كه مراد از آن، بهشت و دوزخ و ثواب و عقاب هر دو است، با آيه شريفه" إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ اسْتَكْبَرُوا عَنْها لا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوابُ السَّماءِ وَ لا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِياطِ" «6» نمىسازد،(چون مىفرمايد: چنين كسانى درهاى آسمانى برويشان گشوده نمىشود، پس معلوم مىشود جهنم در آسمانها نيست).بله، در قرآن كريم مكرر نازل شدن عذاب دنيوى را، به آسمان نسبت داده و مثلا فرموده:" فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزاً مِنَ السَّماءِ" «7» و آياتى ديگر نيز اين معنا را مىرساند.(1) از چارپايان هشت جفت برايتان نازل كرد. سوره زمر، آيه 6.(2) ما آهن را كه در آن قوتى شديد است نازل كرديم. سوره حديد، آيه 25.(3) هيچ چيز در عالم نيست جز آنكه منبع و خزينه آن نزد ما است و ما از آن (به عالم خلق) نمىفرستيم مگر به مقدار معلوم. سوره حجر، آيه 21.(4) سوره نجم، آيه 15.(5) مجمع البيان، ج 9، ص 156.(6) كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند، و از پذيرفتن آن استكبار ورزيدند، چنين كسانى درهاى بهشت به رويشان گشوده نمىشود، و داخل شدنشان در بهشت، امرى است مانند رد شدن طناب از سوراخ سوزن. سوره اعراف، آيه 40.(7) پس ما بر آنان كه ستم كردند عذابى از آسمان نازل كرديم. سوره بقره، آيه 59.
لطفا منتظر باشید ...
