معاد نسخه متنی

. 1 فيض كاشاني يك مرد ذوحياتين است ، يعني هم يك مرد محدث فقيهي است و گاهي در آن كار محدثي و فقاهتش هم خيلي قشري مي شود ، و هم ضمنا يك مرد حكيم و فيلسوفي است . يك مرد ذوجنبتين است . . 2 مرحوم آقا ضياء عراقي و مرحوم آقا شيخ محمد حسين اصفهاني هر دو از علماي طراز اول بودند و به فاصله يك هفته رحلت كردند .

 امتناع كردند ، چهار زن آمدند آنجا براي اينكه به او كمك بدهند . پرسيد : تو كي هستي ؟ يكي گفت : من حوا هستم ، ديگري گفت : من آسيه هستم ، ديگري گفت : من مريم هستم و . . . اينها همان تجلي كردن و ظاهر شدن روحهاست با بدنهاي مثالي در اين دنياي مادي ، كه اگر حرف علماي ارواح كه امروز ادعا مي كنند راست باشد ، اين يك تأييد علمي است بر آن چيزي كه اولياي دين يا اولياي عرفان و مكاشفه گفته اند . اشخاصي مثل مرحوم فيض كاشاني معتقدند

 رجعتي كه در آينده خواهد شد ، نه اين است كه مرده ها از قبر زنده مي شوند ، بلكه معنايش اين است كه در يك وضع خاصي عده اي از ارواح به همين شكلي كه عرض كردم در اين دنيا ظاهر مي شوند . افرادي مثل مرحوم شاه آبادي ( كه در تهران بود و مرد با ذوقي بود ) و بعضي افراد ديگر معتقدند بسياري از موارد كه در قرآن نام ملائكه آمده ، اينها همان ارواح اند نه ملائكه اي كه از سنخ انسان نبوده اند .

 مثلا قرآن تصريح مي كند كه در جنگ بدر يا جنگهاي ديگر گروهي از ملائكه به نصرت مؤمنين آمدند . عده اي اين طور مي گويند و به نظر من حرفشان درست است ( قرآن هيچ وقت قول نداده ملائكه را تعريف كند و بگويد چيست . ملائكه در قرآن گاهي اساسا با قواي طبيعت تطبيق مي شود ، گاهي شامل يك ملك مقرب مثل جبرئيل مي شود ، و گاهي موجوداتي است در همين دنيا كه از چشم ما مخفي است ، به قول امروزيها دو بعدي يا شش بعدي و هفت بعدي است كه ما نمي دانيم ، و احيانا به ارواحي كه در اين دنيا ظاهر مي شوند اطلاق مي شود ) . عقيده عده اي اين است كه در جنگ بدر آن ملائكه اي كه قرآن مي گويد چهار هزار ملائكه آمدند كه شما را ياري كنند كه ياري شان هم به تعبير قرآن فقط براي تقويت قلب بود نه ياري عملي اينها انسانهايي بودند

 كه آنها را رجعت داده بودند اما رجعت به اين معنا ، يعني آنهايي بودند كه از دنيايي ديگر در اين دنيا ظاهر شده بودند . بنابر اين ، مسأله رجعت با مسأله قيامت فرق مي كند . اولا خود مسأله رجعت يك مسأله صد در صد قطعي نيست مثل قيامت . ثانيا كيفيت رجعت با كيفيت قيامت فرق مي كند ، چون در كيفيت قيامت در قرآن تصريح شده كه حشر از قبور مي شود ولي ما در باب رجعت چنين حرفي را نداريم . بعيد نيست كه به اين شكل باشد . - بين اين آيه : " و من ورائهم برزخ الي يوم يبعثون " و اينكه به آن مؤمن آل ياسين فرمود :

 " قيل ادخل الجنة " چطور مي توان سازگاري داد ، در حالي كه مي دانيم اين جنت ، جنت بعد از برزخ است ، چطور به او گفته شده وارد بهشت شو ، در حالي كه از فعل امر فوريت فهميده مي شود ؟ استاد : در قرآن تنها جنت مطرح نيست ، جنات مطرح است و حتي بعضي از اينها با يك مضاف اليه هايي : " جنت خلد " ، " جنت عدن " مطرح است . در يك آيه قرآن " جنتي " آمده كه از آن به " جنة الله " تعبير مي كنند كه ديگر ما فوق اينهاست . از مجموع آيات قرآن مي شود فهميد

 كه جنت يك جا نيست كه مخصوص به آخرت باشد . حديثي را شيعه و سني نقل كرده اند كه پيغمبر فرمود : " القبر اما روضه من رياض الجنة او حفرش من حفر النيران " ( 1 ) و اخبار تصريح مي كند قبر يعني همان برزخ ، برزخ يعني همان قبر .