معاد نسخه متنی

 خير معدوم شد رفت ، يعني چه او را مي بينم ؟ مي گوييم نه ، يك چيز ديگري را مي بيند كه جزاي آن است ، يعني جزاي آن را مي بيند . مي گويد : " و وجدوا ما عملوا حاضرا " ( 1 ) . هر چه كردم ، آنجا حاضر مي بينم . مي گويد : " يوم تجد كل نفس ما عملت من خير محضرا و ما عملت من سوء تود لو ان بينها و بينه امدا بعيدا " ( 2 ) روزي كه هر كسي عمل خير خودش را خود عمل را مي گويد حاضر شده مي بيند و عمل بد خودش را همچنين حاضر شده مي بيند

. در اين زمينه آيات زيادي در قرآن داريم . اگر نخواهيم تعبير " ما قدمت يداه " ( 3 ) را توجيه و تأويل كنيم و نخواهيم در قرآن تصرف كنيم ، قرآن آنچه را كه در آن عالم به ما مي رسد از خير و از شر " ما قدمت يداه " مي داند ، يعني چيزي كه به دست خود آن را پيش فرستاده است . اين آيه را جلسه پيش خواندم كه : " يا ايها الذين امنوا اتقوا الله و لتنظر نفس ما قدمت لغد " ( 4 ) . تعبير " پيش فرستاده " مي كند . بر اين مبنا ايرادي وارد نيست ، بر مبناي كساني كه مجازات اخروي را از نوع مجازات دنيوي يعني يك امر جداي از عمل و فقط از توابع قوانين دنيا مي دانند [ ايراد وارد است ] كه اگر خدا قانوني وضع نكرده بود كه اصلا نه بهشتي بود ، نه جهنمي ، نه عذابي ، هيچ چيز نبود ، ولي چون خدا قانون را وضع كرده ، براي اينكه اين قانونش بي مجازات باقي نماند در دنيا كه مجازات نكرده آمده مجازات آنجا را وضع كرده است . اگر چنين چيزي بود كه از نوع كارهاي بشري بود ، جاي اين حرفها بود : حالا كه خدا مي خواهد يك مجازاتي در ازاء عمل ما وضع كند پس بايد متناسب باشد ، و تازه اشكال پيش مي آمد كه در اين صورت فايده اش چيست ؟ خدا مي خواهد تشفي پيدا كند يا مي خواهد اسباب عبرت ديگران را فراهم كند يا مي خواهد ما را تأديب كند ؟ آنجا كه هيچكدام از اينها موضوع ندارد . مهندس بازرگان : ما از يك طرف قيامت را قبول داريم و اينكه در آنجا عين مكتسبات و عين نتيجه عمل به انسان مي رسد . همان طور كه فرموديد كسي كه يك هرزگي پنج دقيقه اي مي كند يك عمر گرفتار است اما ايراد اين است كه قرآن درباره كارهاي

. 4 حشر / . 18