دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ جلد 2

در شعر نُصيب آمده است:

*و در غدير، غدير خم گفت:

*
برادر كوچك من! تا كى در سفرى؟

*آيا نديدى كه تا وقتى در ميان مايى،

*
مى‏خوابم و چون مى‏روى، نمى‏خوابم؟ 1

و نيز در شعر كُمَيت اسدى:

ولايت او را آشكار كرد. كاش اطاعت مى‏شد! 2
واژه «خُم» در لسان العرب به فتح «خ» ضبط شده
است؛ ولى از ابن دُرَيد نقل كرده است كه:
آن، خُم به ضمّ «خ» است. 3
ب ـ اين مكان به خاطر موقعيّت جغرافيايى‏اش «وادى
خم» نيز ناميده مى‏شود. حازمى مى‏گويد:
خُم، وادى ميان مكّه و مدينه در نزديكى جحفه است و در آن، گودالى است كه پيامبر خدا در آن‏جا سخنرانى كرد. اين وادى به وخامت (ناهموارىِ) بسيار، توصيف شده است.
4
اين نام، در حديثى كه ابن كثير آورده، چنين است:
امامْ احمد مى‏گويد: عفّان، از ابو عوانه، از مغيره، از ابو عبيد، از ميمون (ابو عبد اللّه‏) براى ما نقل كرد كه او شنيده است زيد بن ارقم گفت: با پيامبر خدا در منزلى فرود آمديم كه «وادى
خُم» ناميده مى‏شد. 5

1 -  معجم ما
استعجم: 2
ولايت او را آشكار كرد. كاش اطاعت مى‏شد! 2
واژه «خُم» در لسان العرب به فتح «خ» ضبط شده
است؛ ولى از ابن دُرَيد نقل كرده است كه:
آن، خُم به ضمّ «خ» است. 3
ب ـ اين مكان به خاطر موقعيّت جغرافيايى‏اش «وادى
خم» نيز ناميده مى‏شود. حازمى مى‏گويد:
خُم، وادى ميان مكّه و مدينه در نزديكى جحفه است و در آن، گودالى است كه پيامبر خدا در آن‏جا سخنرانى كرد. اين وادى به وخامت (ناهموارىِ) بسيار، توصيف شده است.
4
اين نام، در حديثى كه ابن كثير آورده، چنين است:
امامْ احمد مى‏گويد: عفّان، از ابو عوانه، از مغيره، از ابو عبيد، از ميمون (ابو عبد اللّه‏) براى ما نقل كرد كه او شنيده است زيد بن ارقم گفت: با پيامبر خدا در منزلى فرود آمديم كه «وادى
خُم» ناميده مى‏شد. 5


1 -  معجم ما
استعجم: 2

3 -  لسان العرب: ماده «خمم».

4 -  معجم البلدان: 2 / 389، معجم معالم الحجاز: 3 / 157.

5 -  السيرة النبويّة، ابن كثير: 4 / 422.