بوسيد. سپس گفت: پدرم فداى تو باد! خداوند به واسطه
شما ما را هدايت كرد و به وسيله شما ما را از تاريكىها به
سوى روشنى بُرد. 1
7 / 12
جايگاه مصلحت نظام اسلامى در صدور
حكم
1676.الغارات ـ به نقل از شريح ـ: على عليه السلام نزد منفرستاد كه همانگونه كه در گذشته قضاوت مىكردى،
قضاوت كن تا وحدت و هماهنگى امور مردم، حفظ
شود. 2 1677.شرح نهج البلاغة ـ در شرح سخن على عليه السلام كه
«اگر پاهايم در اين لغزشگاه استوار مانَد، امورى را
دگرگون سازم» گويد ـ: ترديدى نداريم كه او در پارهاى
احكام شرعى و رخدادها به سويى مىرفت كه با اقوال
صحابيان مخالف بود، مانند بريدن دست دزد از سرِ
انگشتها و فروش كنيزان فرزنددار و مانند آن؛ و آنچه او
را باز مىداشت كه احكام گذشتگان را دگرگون سازد،
درگيرىاش در جنگ با ياغيان و خوارج بود و به همين
مطلب با واژه «مَداحض (لغزشگاهها)» اشاره مىكند كه
آرزو دارد در آنها پايش استوار گردد و از همين رو، به
قاضيانش دستور داد «همانگونه كه در گذشته قضاوت
مىكرديد، قضاوت كنيد تا وحدت مردم، حفظ گردد».
پس واژه «حتى» اشاره دارد كه به آنان اجازه داد كه از
عادات گذشته در داورى و از احكامى كه مردم بدانها خو
گرفتهاند، پيروى كنند تا وحدت مردمْ حاصل گردد، و
[روشن است كه [جملههاى پس از واژه «إلى» و «حتّى» با
جملههاى قبلى مغايرت دارند (يعنى وقتى وحدتْ
حاصل گشت، ديگر از عادت و رويه گذشته پيروى
نكنيد). 3
1 - ربيع الأبرار: 3/595، المناقب: 98/99 ، شرح
نهجالبلاغة: 17/65 .2 - الغارات: 1/123.3 - شرح نهجالبلاغة: 19/161.