4. مردمدارى - دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ جلد 4

چون خودش قرار گيرد، هرگز استقلالش را
وا نمى‏نهد و بردگى را نمى‏پذيرد. تنها چنين كسى شايستگى آزادى را دارد. به
گفته امام على عليه السلام :

مَن قامَ بِشَرائِطِ العُبودِيَّةِ أهلٌ لِلعِتقِ. ¹
آن‏كه به شرايط بندگى [خدا] قيام كند، شايسته آزادى است.

شرايط عبوديت، گردن نهادن به بندگى خداوند و پذيرفتن قوانين الهى است
كه هيچ فرايندى جز استقلال، آزادى و حريّت واقعى نخواهد داشت و سرباز
زدن از آن، بازگشت به «رقّيت» و «بردگى» است، گرچه با ظاهرى
آزادى‏نما.

4. مردمدارى

مردمدارى، ارج نهادن به مردم، و توجّه به عموم آنان، از جلوه‏هاى والاى
سياست‏هاى اجتماعى حكومت علوى است. در نگاه على عليه السلام ، تعامل مردم،
بايد از سرِ مهر و شفقت باشد و حاكمان، بايد به مردم، ديدگاه‏هاى آنها و
آرمان‏هايشان ارج بگزارند. سياستمداران، در حكومت‏ها غالباً مى‏كوشند تا
«ملأ» و قدرت‏مآب‏ها و به ديگر سخن، خواصّ عرصه سياست را راضى نگه
دارند، گرچه به بهاى نارضايتى مردم.

امام على عليه السلام ، در جهت عكس اين سياست فرموده است:

فَإِنَّ سُخطَ العامَّةِ يُجحِفُ بِرِضَى الخاصَّةِ وإنّ سُخطَ الخاصَّةِ، يُغتَفَرُ مَعَ رِضَى العامَّةِ.
²
به درستى كه خشم عمومى، به خشنودى خواص، زيان رساند، و خشم خواص، با
رضايت عمومى قابل گذشت است.

امام على عليه السلام ، به كارگزاران سفارش مى‏كرد كه با مردم، مهربان باشند و با آنها

1 -  ر.ك: ص 273، ح 1587.

2 - ر.ك: ص 274، ح 1594.