سياست علوى - دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ جلد 4

آنچه در اين تحليل، درباره رهبران سياسى جامعه آمده است، همگون
است با تفسيرى كه سياستمداران اموى از سياست، به دست مى‏دادند. معاويه،
بنيادگذار اين نگرش به سياست در تاريخ اسلام است. او بر اين پايه و با تكيه
بر شعار «الملك عقيم؛ ¹ سياستْ نازاست»، براى چنگ
انداختن به قدرت و حراست از قدرت به دست آمده، حاضر بود دست به هر
كارى بزند و هر كار ناشايستى را انجام دهد و هر نوع ابزار زشتى را به كار
گيرد.

سياست علوى

سياست در نگاه على عليه السلام ، اداره استوار جامعه بر اساس معيارهاى الهى، و
حركتى حق‏مدارانه است. او كه مى‏گويد:

المُلكُ سياسَةُ.

كشوردارى، سياست است.

و هرگز براى رسيدن به قدرت و حراست از قدرت به دست آمده، هر كارى را
روا نمى‏داند؛ بلكه به عكس، او توسّل به ابزار نامشروع را حتى به بهاى از
دست دادن قدرت صحيح نيز جايز نمى‏داند.

بر پايه آموزه‏هاى علوى، سياستْ شناخت و بهره‏ورى از ابزارهاى مشروع در
اداره جامعه و تأمين رفاه مادّى و معنوى مردم است. به ديگر سخن، در
آموزه‏هاى علوى، به كارگيرى شيوه‏هاى نامشروع و ابزار به ظاهر كارآمد، امّا به
واقع ناصحيح، سياست‏نيست؛ بلكه خدعه، نيرنگ، فريب و به تعبير امام
صادق عليه السلام ، «نكراء» است. ²
از نگاه على عليه السلام ، حكومت، چيرگى بر دل‏ها و تسخير خردها و عاطفه‏هاست، نه

1 -  الأمالى، صدوق: 132.

2 -  امام صادق عليه السلام درباره هوش سياسى معاويه مى‏فرمايد: «تلك
النكراء تلك الشيطنة وهى شبيهة بالعقل وليست بالعقل؛ اين، نيرنگ و شيطنت است و به عقل مانَد؛
اما عقل نيست» (الكافى: 1 / 11).