پيروزى و تا حدّ امكان، تن زدن از چنگ زدن به خلافِ واقع. عدى بن حاتم
مىگويد كه در هنگامه رويارويى نيروها در صفّين، على عليه السلام با صدايى رسا،
آنگونه كه يارانش مىشنيدند، فرمود:وَاللّهِ لاَءقتُلَنَّ مُعاوِيَةَ و أصحابَهُ.به خدا سوگند، معاويه و يارانش را خواهم كشت.آنگاه در پايان كلام، در حالى كه صدايش را كوتاه كرده بود، فرمود:إن شاء اللّه!راوى مىگويد، گفتم: «اى امير مؤمنان! شما سوگند ياد كردى و آنگاه، استثنا
كردى. چرا؟».امام فرمود:الحَربُ خُدعَةٌ. 1
جنگ، نيرنگ است.امام در برخورد با عمرو بن عبدود نيز از اين شيوه بهره گرفت و با استفاده از
فرصتى كه با اين شيوه فراچنگ آمده بود، او را از پاى درآورد.بدينسان، بهرهگيرى مولا از خدعه نيز همسوى با ارزشها و كرامتهاى
انسانى است و از سوى ديگر، روشى كارآمد و دقيق در رزمآورى.
5. اخلاق جنگ
در فرهنگ علوى، جنگ، براى دفاع از كيان مكتب و در جهت دفع ظلم ورفع ستم و زدودن دشوارىهاى راه حكومت است. او كه «شمشير از پى حق
مىزد»، نمىتوانست در دشوارترين لحظات نبرد و در سختترين لحظات
جنگ، از اصول
ر.ك: ص 343، ح 1786.