يارى كند و حريفش را به سوى برادرش ميل ندهد تا هم حريف وى و
هم حريف برادرش بر آن برادر يكجا يورش برند و از اين رهگذر،
سرزنش نصيب خويش سازد و به فرومايگى درافتد.و چگونه چنين نباشد، حال آن كه آن برادر با دو تن نبرد مىكند و او
دست از نبرد شسته، حريفش را با برادرش تنها نهاده، خود از وى
گريخته، به او مىنگرد؟ و هر كه چنين كند، خداوند بر او خشم مىگيرد.
پس خويشتن را در معرض خشم خداوند قرار ندهيد، كه گذارِ شما
به سوى خداوند است و همو فرموده است: "لَن يَنفَعَكُمُ الْفِرَارُ إِن
فَرَرْتُم مِّنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ وَإِذًا لاَّتُمَتَّعُونَ إِلاَّ قَلِيلاً؛ 1
اگر از مرگ يا قتل بگريزيد، آن گريز هرگز سودتان نمىبخشد و
آنگاه، جز اندكى، از زندگى بهره نمىگيريد".سوگند به خدا، اگر از شمشيرهاى دنيا بگريزيد، از شمشيرهاى
آخرت نمىتوانيد گريخت. پس، از پايدارى و راستى مدد جوييد كه
پيروزى، تنها در پى پايدارى فرود مىآيد؛ و براى خدا، چنان كه حقّ
اوست، جهاد كنيد، و هيچ نيرويى نيست، جز با اتّكا به خداوند!». 2
8 / 4
روزِ نخست نبرد
2472.تاريخ الطبرى ـ از قاسم، غلامِ يزيد بن معاويه ـ: عراقيانبه ميدان آمده، يازده صف بستند. در روز نخستِ نبرد صفّين، به
ميدان رفتند و جنگيدند. آن روز كه چهارشنبه بود، فرماندهِ عراقيان،
اشتر بود و فرماندهِ شاميان، حبيب بن
1 - احزاب، آيه 16.2 -
الكافى: 5/39/4، نهجالبلاغة: خطبه 124 ، وقعة صفّين: 235 ، تاريخ الطبرى: 5/16.