بحثى در باره حَكَميّت
واقعه حَكَميّت در جنگ صِفّين، يكى از تأسّفبارترين وقايعدوران حكومت امام على عليه السلام بود. اين حادثه تلخ هنگامى پديد آمد كه
سپاه امام عليه السلام با پيروزى نهايى فاصلهاى نداشت. پذيرفتن حكميت
توسط امام عليه السلام نه تنها مانع پيروزى قريبالوقوع او شد؛ بلكه موجب
بروز اختلاف در سپاه او و درگير شدن امام عليه السلام با بخش عمدهاى از
زبدهترين رزمندگانِ خود گرديد. براى روشن شدن اين موضوع، چند
مسئله بايد موردبررسى قرار گيرد:
1. علّت پذيرش حكميت
نخستين مسئله اين است كه: چرا امام عليه السلام حكميّت را پذيرفت؟مگر در حق بودن اقدامات خود ترديد داشت؟ اصولاً حكميّت ميان
حق و باطل چه مفهومى دارد؟ آيا حكمت و سياست اقتضا نمىكرد كه
امام عليه السلام در مقابل فشار بخشى از سپاه خود مقاومت كند و به حكميّت
تن در ندهد؟پاسخ اين است كه: آرى، مقتضاى حكمت وسياست، نپذيرفتن
حَكميّت بود؛ ليكن امام عليه السلام بر اساس اسناد متقن تاريخى، به اختيار
خود، حكميت را نپذيرفت؛ بلكه آن را بر وى تحميل كردند و مقاومت
او در برابر اين پيشنهاد جاهلانه، نه تنها