بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
اعتدال و حدّ وسط شناسانْد. 1 امامان قدس سرهما بر اين جايگاه اهل بيت نيز اشاره كردهاند و از جمله حضرت سجّاد عليه السلام در صلوات شعبانيه فرموده است:اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ الفُلكِ الجارِيَةِ فِي اللُّجَجِ الغامِرَةِ؛ يَأمَنُ مَن رَكِبَها ويَغرَقُ مَن تَرَكَها؛ المُتَقَدِّمُ لَهُم مارِقٌ؛ وَالمُتَأَخِّرُ عَنهُم زاهِقٌ، وَاللاّزِمُ لَهُم لاحِقٌ. 2 خداوندا ! بر محمّد و خاندان محمّد، درود فرست؛ آن كشتى شتابان در درياهاى ژرف، كه هر كس بدان درآيد، در امنيت خواهد بود و هر كس از آن سر برتابد، نابود مىشود. پيشىگيرندگان بر آنان منحرف و بازماندگان از آنان از دست رفتنى و همگامان با آنان به مقصود رسَنده اند.بدينسان، پيشوايان الهى، لزوم اعتدال در انديشه و زندگى را براى انسان طرح كرده و بدان تأكيد ورزيدهاند و از اين همه، به روشنى مىتوان دريافت كه خروج از اعتدال و افتادن كام افراط و تندروى، پيامدى جز ناهنجارى و گاه كشيده شدن به فساد، نخواهد داشت.خوارج، در حوزه فرهنگ اسلامى، جريانى است افراطى با مواضعى تند و به دور از اعتدال. اين ويژگى خوارج در احاديث نبوى با عنوان «تعمّق» آمده است:إنَّ أقواما يَتَعَمَّقونَ فِي الدّينِ يَمرُقونَ مِنهُ كَما يَمرُقُ السَّهمُ مِنَ الرَّمِيَّةِ. 3 گروهى هستند كه در دين، سختگيرى مىكنند و چون رها شدن تير از كمان، از دينْ دور مىشوند.اكنون و پيشتر از آن كه به ريشههاى جريان خوارج بپردازيم، اندكى اين اصطلاح را بكاويم. 1 - ر. ك: اهل بيت در قرآن و حديث.2 - مصباح المتهجّد: 361/485 و 828/888، الإقبال: 3/300، المزار الكبير: 401/1، بحارالأنوار: 90/20.3 - مسند ابن حنبل: 4 / 318 / 16615 از انس بن مالك، كنز العمّال: 11 / 288 / 31543 به نقل از ابن جرير.