لطفا منتظر باشید ...
پيامبر خدا فرمود:ما قَسَمَ اللّهُ العِبادَ شَيئا أفضَلَ مِنَ العَقلِ؛ فَنَومُ العاقِلِ أفضَلُ مِن سَهَرِ
الجاهِلِ، وإقامَةُ العاقِلِ أفضَلُ مِن شُخوصِ الجاهِلِ. 1
خداوند براى بندگانش چيزى بهتر از خِرد، تقسيم نكرده است. خواب
خردمند، بهتر از بيدارخوابىِ نادان است و باز ايستادن خردمند از جنگ، بهتر
از جنگيدن نادان است.بدينسان، كردارهاى بدون خِرد و تلاشهاى از روى جهل و حماقت،
وزنى و ارجىنخواهند داشت. خوارج در سبُكْعقلى و جهالت
بدانگونه بودند كه با آنهمه شب زندهدارىها و عبادتها، به دنبال
استوارسازىِ بنيادهاى عقيدتى خود نبودند.شگفتا كه آنان با آن همه رزمآورى در ميدانهاى نبرد و عبادتهاى
طولانى و تحمّل رنج در راه عبادت، هرگز به باورى استوار دست
نيافتند و آن همه پايبندى به ظواهر شريعت در عقايد آنها نقش تكاملى
بازى نكرد. چنين است كه چون امير مؤمنان شنيد كه يكى از خوارجْ
شبها را به نماز و تلاوت قرآن مشغول است، فرمود:نُومٌ عَلى يَقينٍ خيرٌ مِن صَلاةٍ عَلى شَكٍّ. 2
خواب در حال يقين، بهتر است از نماز در حال ترديد.
ژرفاى جهالت خوارج
جهالت خوارج، بسى شگفت است. آنان حتّى تا فرجام نبردى كهبه راه انداخته بودند و بر سر آن جان باختند، در ترديد به سر مىبردند؛
امّا از لجاجت دست برنمىداشتند. اين نكته در تحليل شخصيت
خوارج، مهم است. يعنى اينان به رغم
1 - الكافى: 1/12/11،
المحاسن: 1/308/609.2 - نهج البلاغة: حكمت 97، غرر الحكم:
9958، عيون الحكم والمواعظ: 497 / 9163. نيز، ر. ك: ص 315 (ريشههاى تعمّق).
