بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
العُلَماءِ وَالجاهِلَ مِنَ المُتَعَبِّدينَ، اُولئِكَ فِتنَةُ كُلِّ مَفتونٍ. 1 دو فرد از دنيا پشتم را شكستهاند: مرد زبان آور فاسق و مرد نادانْ دلِ زاهدنما. يكى با زبانش فسق خود را مىپوشاند و آن ديگرى با زهد نمايىاش نادانى خود را. از عالمان فاسق و نادانان متعبّد، بپرهيزيد؛ چرا كه اين دو، فتنه هر فتنه زده اند.با اين جملات، امام عليه السلام به واقع، مشكل حكومتش را باز مىگويد. آن بزرگوار نشان مىدهد كه حكومتش از دو سو و از سوى دو طايفه به شدّت ضربه خورده و ستون فقرات آن آسيب ديده است :يك. عالمان مُتهتّك (ناپايبند به شريعت)، چهرههاى برجستهاى كه جريان ناكثين و قاسطين و زمينههاى فساد را بهوجود آوردند و دانسته به ستمگرى و عهدشكنى پرداختند؛دو. جاهلان مُتنسّك (پايبند به احكام شريعت)، عابدانى كه در نهروان با چهرهاى زُهدنما از سر جهل و به نام ديندارى در برابر امام عليه السلام ايستادند.بدينسان، جاهلِ مُتنسّك نه تنها عباداتش بىارزش است و تهجّدهايش وزنى ندارد و از آنها سودى نمىبرد؛ بلكه خطرى است جدّى براى اسلام و حكومت اسلامى.به ديگر سخن، همانگونه كه عالم متهتّك، آفت نظام اسلامى است، جاهل متنسّك نيز براى امّت و نظام اسلامى خطرناك است، و شگفت آن كه مولا عليه السلام سرانجام با دست همين طايفه از پا درآمد و واقعيّت تاريخ نشان داد كه خطر جاهلان عابد، بسى بيشتر و درهم شكنندهتر است.بدينسان، روشن شد كه تلخترين و زيانبارترين ثمره شجره خبيثه تعمّق ـكه ريشه در جهل و دنياگرايى در لباس دين دارد ـ شكستن پايههاى نظام اسلامى است. اكنون اندكى مشروحتر، شاخههاى اين شجره را برشماريم:الخصال: 69/103، مشكاة الأنوار: 238/687، روضة الواعظين: 10.