3 . نقش قُطام - دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ جلد 7

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ - جلد 7

مؤلفان: محمد محمدی ری شهری، محمدکاظم طباطبایی، محمود طباطبائی نژاد؛ مترجمان: عبدالهادی مسعودی، مهدی مهریزی، ابوالقاسم حسینی، جواد محدثی، محمدعلی سلطانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

معنا كه خوارجْ دخالت نداشته‏اند؛ بلكه بدين معنا كه آنان
(و لو به وسايطى)، تحت تأثير نيرنگ معاويه دست به اين اقدام زده‏اند.
چنان‏كه همين احتمال در جريان تحميل حكميت بر امام عليه السلام نيز جارى
است. تنها نكته‏اى كه ممكن است به اين نظريه خدشه وارد كند، اين
مسئله است كه اگر معاويه در طراحى توطئه ترور امام عليه السلام دخالت
داشت، اين طرح، شامل او و همكار نزديكش عمرو عاص
نمى‏شد؟

در پاسخ اين شبهه مى‏توان گفت: اولاً اين احتمال هست كه جريان
ضربت خوردن به ران معاويه مانند كشته شدن ديگرى به جاى عمرو
عاص، صحنه‏سازى سياسى باشد تا زمامدار آينده با مردم، كم‏تر مشكل
داشته باشد. ثانيا در توطئه‏هاى غيرمستقيم كه عوامل مخالفِ طرّاحانِ
اصلىِ توطئه كارگردانان آن هستند، چه بسا آتش توطئه دامنگير طرّاحان
اصلى آن نيز مى‏شود، بويژه در آن عصر كه اطّلاع‏رسانى سريع،
امكان‏پذير نبود.

3 . نقش قُطام

در مورد نقش قطام در قتل امام عليه السلام مورّخان دچار افراط و تفريط
شده‏اند. برخى نقش او را در اين ماجرا پر رنگ كرده‏اند. شايد نخستين
تاريخ‏نويسى كه داستان قطام را در توطئه قتل امام عليه السلام بزرگ كرد، ابن
اعثم بود. علامه مجلسى نيز اين داستان را از كتابى ناشناخته به‏صورت
يك رُمان عشقى نقل كرده است. همين داستان، هنگامى‏كه به دست
جُرجى زيدان (داستان‏نويس مسيحى عرب) مى‏افتد، شاخ و برگ‏هاى
فراوانى پيدا مى‏كند. در مقابل، برخى از محقّقان معاصر با اشاره به
ايرادات و تناقضاتى در اين داستان، اصل وجود چنين ماجرايى را در
قتل امام عليه السلام زير سؤال برده‏اند.

به نظر مى‏رسد كه اصل وجود قطام و نقش او در توطئه ترور امام عليه السلام
غيرقابل انكار است؛ چنان‏كه داستان‏پردازى‏هايى كه در اين زمينه در
الفتوح ابن اعثم 1 و


الفتوح: 3 و 4 / 275 ـ 276.

/ 344