مضامين بعض ما ورد عنه بصيغه افعل التفضيل
عالمتر شما خائف تر است. هوشيارتر شما زاهدتر است. با حياتر با حلم تر است. بى نيازتر شما آنكه قانعتر است. محروم تر آنكه حريص تر است. صادق تر حاجت رواتر است. عفيف تر با حياتر است. زيركتر پرهيزگارتر است.بهتر توانگريها عقل و بزرگتر مصيبتها جهل است. نيست چيزى راست گوتر از اجل و دروغگوتر از طول امل. حماقت از همه فقر سخت تر است و درشتى از همه قبيحى برتر. صدق از همه چيز بهتر است. از توبه بهتر گناه نكردن است. از معذرت بهتر خاطر نيازردن است. از همه ى خلقها وفا شريف تر است. از همه ى بلاها نوميدى بزرگتر است. عاقلتر مردمان آن است كه عاقلان را اطاعت كند و بى نيازتر ايشان آنكه به كفاف قناعت كند. بهترين دين ها يقين است. بهتر سعادتها استقامت دين است. بهترين عملى زهادتست و بهتر عبادتى غلبه بر عادات. اندك ريا شرك است به خدا و شرك بدتر است از همه ى معصيتها. فاضلتر از هر سخا ايثار است. بهتر توسلى استغفار است. اگر وقت غضب خود را مالك شوى ملك همه ى مالكان تويى.
از حكيمى پرسيدند ملك يونان فاضلتر است يا ملك روم؟ گفت: هر كدام كه خود را مالك ترند.
شجاع تر با سخاوت تر است. عاقل تر با حياتر است. اول عقل دوستى جلب كردن است. اول زهد زهد بر خود بستن است. اول عبادت خود را عادت دادنست، بعضى مردم زهد و عبادت به تكلف بر خود بندند و اولا در آن نيتى خالص و بصيرتى صحيح ندارند و به آخر بصيرت و هدايت يابند و نيت خالص سازند و اگر هيچ نباشد عادت نيك حاصل كنند و همچنين است تكلف صبر و قناعت چون غرضى منظور باشد. نافعتر علمى آنست كه به جاى آرند و فاضلتر عملى آنچه اخلاص درو به كار دارند. عاقلتر مردمان آن است كه نيك كند و بترسد و جاهلتر مردمان آنكه بد كند و از سر گيرد. قبيح تر راستى ستايش شخص است خود را يا فاش كردن راز ديگرى را و عيب گفتن و غيبت كردن كسى را. بدبخت ترين مردمان كسى است كه بفروشد دين خود را به دنياى ديگران. فاضلتر مروتى آدمى را در جهان آن است كه آبروى نريزد پيش دونان. سزاوارتر مردمان به ترحم عالمى است كه تحكم كند بر او جاهل و كريمى كه مستولى باشد بر او لئيم و نيكوكارى كه تسلط يابد بر او بدكار. و دشمن ترين مردم نزد پروردگار فقير متكبر و شيخ زناكار است.
فاضلتر جهادى آن است كه با نفس خود جهاد كنى و بهتر شرفى آنكه ميان خلق عدل و داد كنى. سرمايه اى در جهان به از احسان نيست و هيچ ذخيره به از عمل صالح و ايمان نه. شريفتر حسبى حسن ادب است و فاضلتر نسبى كرامت حسب است. حاضر جواب ترين مردم آن است كه در غضب نشود كه غضب عقل بشوراند و شخص در جواب عاجز بماند. آن مال فاضلتر است كه به آن آزادان بنده كنند. آن نيكوئى نيكوتر است كه با نيكوكاران كنند.
و فرمود: افضل المعروف اغاثه الملهوف. [ شرح غرر، ج 2 ص 391 حديث 2959. ] و ايضا: ابعد الهمم اقربها من الكرم. [ شرح غرر، ج 2 ص 392 حديث 2962. ] آن همت بلندتر است كه به كرم ذات نزديكتر است. ارباب همت جهان بعضى قصدشان استيلا و تفوق بر مردمان يا تسلط بر نفوس و اموال جهانيان است و بعضى ايصال خير و نفع و احسان و تحصيل ذكر جميل و صيت رفيع. ازين رهگذر ميان عالميان همت والا اينست نه آنكه ظلم و عدوان و جور و طغيانست و خداى عز و جل فرمود در قرآن: تلك الدار الاخره نجعلها للذين لا يريدون علوا فى لارض و لا فسادا و العاقبه للمتقين. [ آيه ى 83 سوره ى قصص. ] يعنى اين سراى آخرت براى آنان كرده ايم كه اراده نكنند بلندى و سركشى در زمين و نه فساد و عاقبت متقيان راست.