گفتارهای معنوی نسخه متنی

خودش از خودش حساب مي كشد . انسان خودش را مجازات مي كند . همه اينها دليل بر اينست كه انسان شخصيت مركبي دارد . اين شخصيت مركب ، قسمت عالي دارد كه قسمت انساني اوست و قسمت داني دارد كه قسمت حيواني اوست . آزادي معنوي يعني قسمت عالي و انساني انسان از قسمت حيواني و شهواني او آزاد باشد .

گفتيم انسان خودش را مجازات مي كند . يادم افتاد از تعبيري از اميرالمؤمنين علي ( ع ) : مردي مي آيد خدمت اميرالمؤمنين ، استغفار مي كند ، توبه مي كند ، يعني صيغه استغفار را جاري مي كند . او مثل بسياري از ما خيال مي كرد كه توبه كردن يعني
گفتن : استغفر الله ربي و اتوب اليه . اميرالمؤمنين با يك شدتي به او فرمود : ثكلتك امك ، ا تدري ما الاستغفار ؟ الاستغفار درجة العليين ( 1 ) ، يعني خدا مرگت بدهد ، مادرت به عزايت بنشيند ، اصلا تومي داني استغفار يعني چه كه مي گويي استغفرالله ربي و اتوب اليه ؟ حقيقت استغفار را مي داني چيست ؟ استغفار ، درجه مردمان بلند مرتبه است .

اصلا خود توبه ، محكوم كردن خود است . بعد حضرت فرمود استغفار چند اصل دارد ، دو تا ركن دارد ، دو تا شرط قبول و دو تا شرط كمال و مجموعا شش تا كه حالا من برايتان عرض مي كنم : فرمود اولين ركن استغفار اينست كه انسان واقعا ازگذشته تيره و سياه خودش پشيمان باشد . دوم : تصميم بگيرد كه در آينده آن گناه گذشته رامرتكب نشود . سوم اينكه اگر حقوق مردم را بر عهده و ذمه دارد ادا بكند . چهارم اينكه اگر فرائض الهي راترك كرده است ،

1 - نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 409 ص . 1281