بعضى از كتابهايى كه خطبه هاى امام را گرد آورده اند - دانستنیهای نهج البلاغه نسخه متنی

بعضى از كتابهايى كه خطبه هاى امام را گرد آورده اند

اين كتابها دو نوع هستند، قسمتى از آنها قبل از تدوين نهج البلاغه توسط سيدرضى نوشته شده اند و قسمتى بعد از آن تدوين گرديده اند و به لحاظ اهميت كتابهايى كه پيش از تدوين نهج البلاغه نوشته شده اند را ذكر مى كنيم.

1- كتاب خطب اميرالمومنين على المنابر فى الجمع و الاعياد و غيرها. اين كتاب بدست زيد بن وهب جهنى تاليف شده و ظاهرا نخستين كتابى است كه در اين باره نوشته شده زيرا مولف آن هم جاهليت و هم اسلام را درك كرده است. او در زمان حيات پيامبر "ص" مسلمان شده است و به سوى پيامبر مهاجرت نموده اما پيش از رسيدن به خدمت ايشان متوجه شده كه پيامبر گرامى اسلام از دنيا رفته است. وى ساكن كوفه بوده و در سپاهى كه با امام براى جنگ با خوارج بسيج نمود شركت داشته است.

البته او اولين كسى است كه خطبه ها را جمع و تدوين كرده است، نه اينكه آنها را نوشته، زيرا عده اى در همان زمان امام "ع" و پاى منبر امام خطبه ها و كلمات آن حضرت را مى نوشته اند.

2- خطب اميرالمومنين كه ابو روح فرج بن فروه بواسطه از امام صادق نقل كرده است.

3- كتاب خطب اميرالمومنين نوشته مسعده بن صدقه عبدى. كتاب وى از سخنان علماء اهل تسنن است.

4- كتاب خطب اميرالمومنين نويسنده اين كتاب اسماعيل بن مهران بن ابى نصر است. و كشى او را از اصحاب امام رضا "ع" مى داند.

5- كتاب خطب اميرالمومنين تاليف سيد عبدالعظيم ابن عبدالله بن زيد بن حسن بن على بن ابى طالب "ع" كه يكى از مردان برجسته اهلبيت در علم و عمل و اجتهاد و ورع بوده است كه ظاهرا همان عبدالعظيم حسنى كه در رى مدفون است مى باشد.

6- كتاب خطب على "ع" حسنى نوشته ابراهيم حكم ظهير فزارى كه جدش ظهير فزارى از اصحاب امام صادق "ع" بوده است.

7- كتاب ماه كلمه لعلى بن ابى طالب كه عمر بن بحر جاحظ آنها را از ميان سخنان امام برگزيده و قسمتى از آنها را شريف رضى در نهج البلاغه آورده است.

8- كتاب رسائل اميرالمومنين و اخباره و حروبه نوشته ابراهيم بن هلال بن عاصم بن سعد بن مسعود ثقفى كه ممكن است همان نويسنده الغارات باشد. كتاب الغارات درباره وقايع و رويدادها و شيوه حكومت دارى حضرت على "ع" نوشته شده است.