تاريخ حديث - آشنایی با متون حدیث و نهج البلاغه نسخه متنی

تاريخ حديث

1- حفظ و كتابت حديث

2- توقيف كتابت، انگيزه ها و زيان ها

3- ادوار حديث شيعه

4- تقسيم موضوع كتب حديث شيعه

5- ادوار حديث اهل سنت

حفظ و كتابت حديث

تاكيد پيامبر و ائمه عليهم السلام بر حفظ حديث جاى ترديد ندارد.
احاديث فراوانى كه ما را به فراگيرى، نقل، مذاكره و حفظ حديث، فرامى خواند بر اين نكته گواه است.
رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:
من حفظ من امتى اربعين حديثا بعثه الله يوم القيامه عالما فقيها و لم يعذبه .[ بحارالانوار، ج 2، ص 153، ح 1. ]

اين حديث را شيعه و اهل سنت با سندهاى گوناگون و تعبيرهاى مختلف نقل كرده اند.[ ر. ك به: بحارالانوار، ج 2، ص 158-153 و كنزالعمال، ج 10، ص 225-224. ]

علامه مجلسى براى حفظ حديث، سه مرتبه ياد كرده، يكى حفظ لفظ حديث در ذهن يا كاغذ، ديگرى حفظ معانى حديث و تفكر در دقايق آن و سوم حفظ حديث با عمل. [ بحارالانوار، ج 2، ص 157. ]

اين سخن و مانند آن تاثيرى بسيار در توجه و اهتمام مسلمانان به حديث داشته است. ذهبى تذكره الحفاظ را در شناساندن حاملان سنت پيامبر، نوشته است. [ تذكره الحفاظ، ج 1، ص 1. ]

برخى راويان، نزديك به سى هزار حديث در حفظ داشتند، چنانكه نسبت به محمد بن مسلم نقل شده است.[ معجم رجال الحديث، ج 17، ص 249 و 253. ]

'رحله الصحابه فى طلب الحديث' كه در كتب تاريخ حديث و علوم الحديث، جاى گرفته، حكايت از اين اهتمام و توجه دارد.[ ر. ك به: السنه قبل التدوين، ص 183-176، الرحله فى طلب الحديث، للخطيب البغدادى "م 463 ق". ]

در جانب حفظ و نشر حديث، كتابت و نوشتن آن نيز مورد اهتمام پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم، ائمه عليهم السلام و صحابه آنان بوده است.
از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم نقل شده كه فرمود:
قيدوا العلم بالكتابه [ كنزالعمال، ج 5، ص 224، تقييد العلم، ص 68، صنن الدارمى، ج 1، ص 127. ]