مزايا و ويژگيهاى كتاب كافى - آشنایی با متون حدیث و نهج البلاغه نسخه متنی

مزايا و ويژگيهاى كتاب كافى

1- نويسنده، دوران نواب اربعه و بخشى از زمان امام عسكرى عليه السلام را درك كرده است.

2- نويسنده، به جهت نزديكى زمانى با نويسندگان اصول، توانسته رواياتى را با واسطه هاى كمتر نقل كند. از همين رو بخشى از روايات كافى با سه واسطه نقل شده است.[ رجوع شود به: ثلاثيات الكلينى و قرب الاسناد، امين ترمس العاملى. ]

3- داراى عناوينى كوتاه و گويا است، كه محتواى روايات باب را نشان مى دهد.

4- روايات بدون دخل و تصرف نقل شده و توضيحات مصنف با روايت ها مشتبه نمى شود .

5- مصنف سعى مى كند حديث درست تر و روشن تر را، در اول باب قرار داده و سپس احاديث مبهم و مجمل را ذكر كند.[ اصول كافى، ج 1، ص 10، مقدمه مترجم: سيد جواد مصطفوى. ]

6- تمام سند حديث را ذكر كرده و از اين جهت با تهذيب و استبصار و من لا يحضره الفقيه متفاوت است.

7- رواياتى را نقل مى كند كه با عنوان باب سازگار است و از نقل احاديث معارض خوددارى كرده است.

8- روايات را در غير ابواب خود قرار نداده است.

9- از تنظيم و تبويب دقيق و منطقى برخوردار است. از عقل و جهل و سپس علم و آنگاه توحيد شروع مى كند. در واقع برخى از مباحث معرفت شناسى را در مرحله نخست قرار داده و سپس به مباحث توحيد و امامت مى رسد، آنگاه روايات اخلاقى را نقل كرده تا به فروع و احكام مى رسد. و در پايان جنگى متنوع از احاديث را جمع كرده است.

10- جامعيت كافى نسبت به مباحث عقيدتى، اخلاقى و فقهى يكى ديگر از امتيازهاى آن است.

كتاب كافى از دوره هاى نخست مورد توجه عالمان بوده، بدين جهت كارهاى بسيارى نسبت به آن انجام شده است.

شيخ آغابزرگ تهرانى در الذريعه 27 شرح بر اصول، يا تمامى كتاب معرفى كرده [ الذريعه، ج 13، ص 100-94 و ج 14، ص 28-26، المعجم المفهرس لالفاظ بحارالانوار، ج 1، ص 67-66. ] چنانكه ده حاشيه بر اين كتاب شمرده است. [ همان، ج 6، ص 184-181، المعجم المفهرس لالفاظ بحارالانوار ، ج 1، ص 66. ]

همچنين برخى ديگر از نويسندگان كارهاى بسيارى را پيرامون كافى ذكر كرده كه اكثر آنها به طبع نرسيده يا در دسترس نيست.[ الشيخ الكلينى البغدادى و كتابه الكافى، ص 177-158. ]

در اينجا برخى از كارهايى كه پيرامون كتاب كافى انجام شده و در دسترس قرار دارد، در چند قسمت معرفى مى كنيم: