دوره منع كتابت - آشنایی با متون حدیث و نهج البلاغه نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

آشنایی با متون حدیث و نهج البلاغه - نسخه متنی

مهدی مهریزی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

دوره منع كتابت

مرحله نخست، قرن اول هجرى است، در اين قرن، پس از رحلت پيامبر كتابت حديث ممنوع شد و گاه از ذكر آن هم ممانعت به عمل مى آمد.
ادله ى منع، تحليل هاى اهل سنت، پاسخ هاى شيعه را در فصل اول اين بخش سخن رفت.

دوره ى تجويز

قرن دوم هجرى براى اهل سنت زمان تجويز كتابت است، گرچه در آغاز و ابتداى آن اختلاف است "چنانكه در صفحات قبل بدان اشاره شد" ليك اين مطلب قطعى است كه در اين مرحله ممنوعيت برداشته شد. در مورد علل تجويز و
رفع محدوديت، عمر بن عبدالعزيز در نامه اش به ابوبكر بن حزم فرماندار مدينه چنين نگاشت:

انظر ما كان من حديث رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم او سنه ماضيه او حديث عمر فاكتبه فانى خفت دروس العلم و ذهاب اهله.[ الطبقات الكبرى، ج 2، ص 387، سنن الدارمى، ج 1، ص 126، البخارى به شرح ابن حجر، ج 1، ص 194. ]

وى طى نامه اى از علماى بلاد هم خواست كه احاديث پيامبر را جمع آورى كنند:
انظروا الى حديث رسول الله فاجمعوه "فاكتبوه" فانى خفت دروس العلم و ذهاب اهله.[ فتح البارى، ج 1، ص 204، سنن الدارمى، 120، ص 104. ]

بيشترين نقش را در رونق دادن به كتابت، پس از عمر بن عبدالعزيز، محمد بن شهاب الزهرى "م 124 ق" ايفا كرد. او احاديث مدينه را گردآورى و براى عمر بن عبدالعزيز ارسال نمود و عمر آنها را به صورت دفترهايى به شهرها فرستاد. [ بحوث فى تاريخ السنه المشرقه، ص 235. ] و بدين جهت او اولين جمع كننده حديث شناخته شده است.[ الامام الزهرى و اثره فى السنه، ص 295. ]

در اين مرحله، حديث با اقوال صحابه و فتاواى تابعين ممزوج بود.[ همان، ص 293. ]

در اين مرحله شخصيت هاى بسيارى به نوشتن حديث رو كردند كه مى توان به برخى اشاره كرد: ابوزبير "م 126 ق"، ابوعدى "م 131 ق"، اسامه بن مالك، زيد بن ابى انيسه "م 125 ق"، ايوب بن ابى تميمه "م 131 ق"، ابى برده "م 146 ق"، حميد بن ابى حميد "م 143 ق"، عبيدالله بن عمر "م 147 ق".[ بحوث فى تاريخ السنه المشرقه، ص 233-232. ]

و در كتب تاريخ از 18 تن نام برده شده [ همان، ص 236-235. ] كه صاحب تصنيف بودند و يكى از آنان
امام مالك بن انس "م 179 ق" است كه 'الموطا' را تاليف نمود. اين مقطع زمينه ساز دوران شكوفايى تدوين در قرن سوم و چهارم شد، يعنى آثار روانى و فرهنگى منع كتابت كه حدود يك قرن بر جامعه اسلامى مستولى بود، زدوده شد و كتابت و تدوين امرى قابل پذيرش و قبول براى علماى اسلامى شد.

تنها اثر به جاى مانده از اين دوره 'الموطا' مى باشد. محتواى اين كتاب مجموعه اى از احاديث فقهى و اخلاقى است كه در 61 كتاب تنظيم گشته.
اين كتاب بارها تحقيق و به طبع رسيده [ دليل مولفات الحديث الشريف المطبوعه، ص 539-537. ] و همچنين داراى شروح بسيار است.[ همان، ص 536-532، علم الحديث، ص 46. ] درباره ى آن كتبى تحرير شد چون:'الموطا قيمته العلميه و رواياته' نوشته محمد حسن بن على المالكى، 504 ص،'الموطا و منهج الامام مالك الفقهى فيه'، تاليف سليمان الصادق البيره.،'الموطات للامام المالك'، اثر نذير حمدان و 'يحيى بن يحيى الليثى و روايته الموطا'، نوشته محمد شرحبيلى.[ همان، ص 540-539. ]

/ 108