دوره ى تدوين كتب حديثى - آشنایی با متون حدیث و نهج البلاغه نسخه متنی

دوره ى تدوين كتب حديثى

قرنهاى سوم و چهارم دوران شكوفايى در گردآورى و تدوين حديث اهل سنت مى باشد. صحاح سته و برخى ديگر از منابع حديثى در اين عصر تاليف شد.
صحاح سته به ترتيب زمان تاليف عبارتند از: صحيح بخارى، صحيح مسلم، سنن ابن ماجه، سنن ابى داود، سنن ترمذى و سنن نسانى.

صحيح بخارى

اين كتاب تاليف ابوعبدالله محمد بن اسماعيل بخارى "194 ق- 256 ق" است. به گفته وى اين كتاب در ظرف 16 سال تاليف شد و از ميان ششصد هزار حديث آن
را برگزيد. تعداد احاديث آن را 7275 و 9200 شمارش كرده اند.[ بحوث فى تاريخ السنه المشرقه، ص 247-245. ] در اين اثر علاوه بر روايات فقهى، تفسير، تاريخ پيامبر، برخى مطالب ديگر نيز وجود دارد. اهل سنت آن را صحيح ترين كتاب بعد از قرآن مى دانند.[ صحيح البخارى به شرح الكراماتى، ج 1، ص 3. ] و مورد اهتمام عالمان سنى است، شروح و حواشى، تلخيص و... پيرامون آن بسيار است.

در كشف الظنون بيش از 80 شرح بر آن شمارش شده. [ كشف الظنون، ج 1 ، ص 545. ] در كتاب 'دليل مولفات الحديث' بيش از 120 نوشته از شرح و تعليق و غيره درباره ى صحيح بخارى معرفى شده است.[ دليل مولفات الحديث الشريف المطبوعه، ج 1، ص 283-252. ]

از معروف ترين شروح بخارى مى توان به، فتح البارى، اثر ابن حجر عسقلانى "923-773 ق"، صحيح البخارى به شرح الكرمانى، اعلام الحديث فى شرح صحيح البخارى، تاليف محمد بن محمد الخطابى "388-319 ق"، عمده القارى فى شرح صحيح البخارى، اثر محمود بن احمد العينى "م 855 ق" و... نام برد.
محمد عصام عرار الحسينى در كتاب 'اتحاف القارى بمعرفه جهود و اعمال العلماء على صحيح البخارى' نزديك 370 تلاش علمى، درباره صحيح بخارى بيان داشته.
همچنين بيش از 14 فهرست [ همان، ص 588-584. ] و 16 تلخيص از آن وجود دارد.

صحيح مسلم

اين كتاب نوشته ى ابوالحسين مسلم بن حجاج قشيرى نيشابورى "261-206 ق" مى باشد . صحيح مسلم از نظر رتبه پس از صحيح بخارى جاى دارد.
از مولف آن نقل شده كه كتاب خود را از سيصد هزار حديث و در مدت 15 سال






تاليف نمود.[ بحوث فى تاريخ السنه المشرقه، ص 248. ] روايات آن 12 هزار شمارش شده است. وى احاديث را تقطيع نكرده و اسناد مكرر را در يك جا ذكر مى كند.[ همان، ص 249. ] صحيح مسلم داراى شروح بسيار است، كه مهمترين آنها شرح نووى مى باشد. كارهاى علمى پيرامون صحيح مسلم بيش از 30 عنوان شمارش شده.[ دليل مولفات الحديث الشريف المطبوعه، ج 1، ص 290-284. ]