لطفا منتظر باشید ...
مستدركات
معروف ترين مستدركات، مستدرك حاكم نيشابورى "م 405 ق" است ، وى احاديثى را كه در صحيح بخارى و مسلم نيامده و شرايط آن دو كتاب را يا يكى از آن دو را داراست جمع كرده. المستدرك در چهار جلد به طبع رسيده است.شرح نويسى
يكى از پژوهشهاى علمى اين دوره، شرح نويسى بر كتب حديث است. بيشتر شروحى كه بر صحاح سته، در مباحث گذشته نام برديم، محصول اين دوره مى باشد. [ تدريب الراوى، ص 56. ]دوران معاصر
دوران معاصر حديث اهل سنت، مانند دوران حديث شيعى است كه در فصل گذشته شرحش رفت اما نبايد ناديده انگاشت كه در بسيارى از اين امور، آنان پيش قدم بوده اند.براى حديث شيعه در دوران معاصر، قلمروهايى چون، تصحيح و تحقيق، راهنما و معجم نويسى، استفاده از رايانه، گزيده نويسى و... ياد شد.
نزد اهل سنت برخى از اينها در دوره هاى گذشته انجام شد، مانند مختصرنويسى و تلخيص كتب حديثى بزرگ، كه به نمونه هايى از آنها در مباحث قبل، اشاره شد. آنچه در اين مرحله بايد بدان پرداخت عبارت است از:
تصحيح و تحقيق
در اين زمينه اهل سنت كارهاى بسيار قوى و متقن به انجام رسانده اند و براى بسيارى از كتب حديث، تحقيق هاى متعددى انجام داده اند به عنوان مثال صحاح سته هر كدام با بيش از دو تحقيق نشر يافته است.معجم و راهنما
به جز معجم هاى كلى، كه براى صحاح سته نوشته شده، چون المعجم المفهرس لالفاظ الحديث النبوى، موسوعه اطراف الحديث النبوى، بسيارى از كتب روايى داراى معجم يا فهرست هاى متعدد است. در كتاب دليل مولفات الحديث بيش از 140 فهرست، معجم و راهنما براى كتب حديثى معرفى شده است.[ رجوع شود به: دليل مولفات الحديث الشريف المطبوعه، ج 1، ص 313-258. ]بسيارى از كتب حديثى در چاپ هاى جديد يك جلد يا دو جلد آن به فهارس اختصاص دارد.
استفاده از رايانه
برنامه هاى نرم افزارى كه اهل سنت براى كتب روايى طراحى كرده اند. متعدد و داراى قابليت هاى فراوان است، مانند برنامه 'صخر' كه برنامه نرم افزارى نه كتاب حديثى مى باشد.[ همان، ج 2، ص 607-580. ]يكى از رساله هاى دكترى در دانشگاه مدينه، كه در سال 1407 قمرى تدوين شد، اختصاص دارد به چگونگى به كارگيرى كامپيوتر در خدمت حديث و سنت. عنوان رساله چنين است:'تطبيقات عمليه لاستخدام الكمبيوتر فى السنه النبويه' عبدالقادر احمد عبدالقادر.[ همان، ج 2، ص 577. ]
در اينجا به معرفى اجمالى دوره هاى حديث اهل سنت پايان مى دهيم.
